PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Niewydolność nerek wskutek gruczolaka stercza u 41-letniego mężczyzny
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/4.

autorzy

Alojzy Witeska, Stanisław Dąbkowski, Zygmunt Lorencewicz
Klinika Urologiczna Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. T. Krzeski
Zakład Radiologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Zakładu: doc. dr hab. med. I. Malska-Waniewska

streszczenie

Autorzy przedstawiają przypadek niewydolności nerek u 41-letniego-mężczyzny. Przyczyną niewydolności była przeszkoda w odpływie mo­czu spowodowana włókniako-mięśniakiem gruczołu krokowego. Cakowite wyleczenie uzyskano po przezpęcherzowym usunięciu nowotworu.

Kliniczne objawy przerostu gruczołu krokowego zaczynają się poja­wiać przeważnie po 50 roku życia. Do zjawisk rzadko spotykanych na­leży wystąpienie tej choroby u osobników młodszych. Najmłodszy spo­śród 544 chorych operowanych z powodu gruczolaka stercza przez Piet-raszuna miał 47 lat (5). Faber i współautorzy opisali przypadek 44-let-niego mężczyzny leczonego operacyjnie z powodu gruczolakowatego przerostu stercza (2). W oddziale Urologicznym Szpitala im. prof. dr W. Orłowskiego w latach 1962—1976 wykonano 1472 adenomektomie. Średni wiek operowanych chorych wynosił 72 lata, tylko 3 nie przekro-czyło 50 roku życia (1). Rzadkość występowania gruczolaka stercza, wy­magającego leczenia operacyjnego u młodych mężczyzn skłania nas do przedstawienia przypadku przerostu stercza, w następstwie którego do-szło do zastoju moczu w pęcherzu i niewydolności nerek u chorego w wieku 41 lat.

Przypadek dotyczy chorego J. A. lat 41 (nr hist. chor. 3635/77), który zgłosił się do Oddziału Chirurgicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Wyszkowie w dniu 20.041977 roku z powodu gorączki, częstomoczu oraz trudności w oddawaniu mo­czu. Choroba rozpoczęła się przed dwoma laty częstomoczem i narastającymi trud-nościami, w oddawaniu moczu. W dniu przyjęcia stwierdzono zaleganie w pęche­rzu 800 ml moczu. Pozostawiono cewnik na stałe. Badaniem przez odbytnicę stercz był niepowiększony, dwupłatowy, powierzchni gładkiej, sprężysty, niebolesny. Badanie morfologiczne krwi wykazało niedokrwistość przy wzmożonej leukocyto-zie (Hb — 9,3 g%, E — 2 830 000, L — 11300). Poziom mocznika we krwi wynosił 227 mg%, poziom kreatyniny w surowicy krwi — 6,1 mg%>. Po 3 tygodniowym utrzymywaniu cewnika wykonano scyntygrafię dynamiczną nerek. Na scyntygra-mie uwidoczniły się nerki położone prawidłowo. Nerka prawa nieznacznie więk­sza w porównaniu z nerką lewą. Rozkład radioaktywności w miąższu nerek nie­równomierny bez wyraźnych ognisk zmniejszonego gromadzenia znacznika. Krzy-we renograficzne świadczą o obustronnym utrudnieniu odpływu moczu radio­aktywnego z układów kielichowo-miedniczkowych. Urografia kropelkowa, wyko-nana przy poziomie mocznika we krwi 136 mg°/o, ujawniła poszerzenie układów kielichowo-miedniczkowych obu nerek oraz poszerzenie i wydłużenie obu moczo­wodów, wskazując na istnienie przeszkody w odpływie moczu w przypęcherzo-wych odcinkach moczowodów. Pęcherz moczowy o dużej pojemności wypełnił się słabo zagęszczonym moczem cieniującym. W dniu 20.05.1977 roku chorego prze­pisano do Kliniki Urologicznej CMKP w Warszawie. Z uwagi na niezbyt dokład­ne wypełnienie pęcherza podczas urografii wykonano uretrocystografię (ryc. 1).

Podany do pęcherza środek cieniujący uwidocznił pęcherz moczowy kształtu stoż­kowatego. Ściany pęcherza pogrubiałe z licznymi uchyłkami rzekomymi. W dnie pęcherza widoczny jest półkolisty ubytek wypełnienia o gładkich zarysach, odpo­wiadający powiększonemu sterczowi. Odcinek sterczowy cewki moczowej wydłu­żony. Rozpoznano gruczolak stercza i dnia 27.05.1977 roku wykonano adenomek-tomię przezpęcherzowo. Usunięto płat środkowy wielkości 2,2X1,7X1,7 cm oraz 2 małe płaty boczne. Analiza histopatologiczna usuniętej tkanki ujawniła obraz typowy dla fibroleyomyoma prostata. Przebieg pooperacyjny był nie powikłany. Chory został wypisany z Kliniki w 19 dobie po operacji w stanie dobrym. Skład morfologiczny krwi oraz poziom mocznika we krwi i kreatyniny w surowicy krwi były prawidłowe. Pozostaje w dalszej obserwacji ambulatoryjnej. Obecnie mocz oddaje bez trudności. Urografia wykonana w 6 miesięcy po operacji ujawnia pra­widłowy obraz układu moczowego.

Omówienie

Przerost stercza u młodego mężczyzny powodujący niewydolność ne­rek nie jest spotykany w praktyce codziennej. Młody wiek chorego, brak charakterystycznych objawów powiększenia stercza w badaniu fi­zykalnym oraz niemożność oceny stanu pęcherza w badaniu urograficz­nym wykonanym w okresie niewydolności nerkowej stanowiły o trud­nościach w ustaleniu rozpoznania. Dopiero uretrocystografia, w której stwierdzono charakterystyczne wydłużenie odcinka sterczowego cewki (3) oraz cień powiększonego, wpuklającego się do pęcherza gruczołu kro­kowego, pozwoliła na rozpoznanie przerostu stercza i wdrożenie właści­wego leczenia. Przedstawiony przypadek jest kolejnym przykładem znaczenia przeszkody podpęcherzowej i patogenezie przewlekłej nie­wydolności nerek (6). Zwraca również uwagę stosunkowo rzadko spo­tykany rodzaj łagodnego nowotworu stercza jakim jest włókniakomięś-niak gładkokomórkowy.

piśmiennictwo

  1. Daszkiewicz E., Witeska A., Chrzanowski J.: Prostatectomy ist early compli­cations and results. Urol. and Nephrol: — w druku.
  2. Faber R. B., Kirch-ner F. K. Jr., Br aren V.: Benign prostatic hyperplasia presenting as massive bla-der filling defect in a young man. J. Urol., 1977, 118, 347.
  3. Hartel E., Wirshing E.: Zur diagnostic des prostatadenoms mit hilfeder cystourethrographie. 1974, 13, 146.
  4. Krzeski T., Witeska A., Zachwiej J. Borówka A.: Analysis of the urinary tracts infections in patients undergoing prostatectomy. Urol. and Nephrol.: — w druku.
  5. Pietraszun R., Bieniak B., Eksterowicz J.: Niepowo­dzenia w operacyjnym leczeniu gruczolaka stercza. Pamiętnik XIV Zjazdu Nauko­wego PTU. Łódź 1974.
  6. Spruch T., Sadowski T., Jezierski A.: Postępowanie w przypadku gruczolaka stercza z niewydolnością nerek. Pamiętnik XII Zjazdu Naukowego PTU. Lublin 1973.

adres autorów

Klinika Urologiczna CMKP
ul. Czerniakowska 231
00-416 Warszawa

Praca wpłynęła do redakcji: 26.1.1978