Niewydolność nerek wskutek gruczolaka stercza u 41-letniego mężczyzny
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/4.

autorzy

Alojzy Witeska, Stanisław Dąbkowski, Zygmunt Lorencewicz: Klinika Urologiczna Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. T. Krzeski
Zakład Radiologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Zakładu: doc. dr hab. med. I. Malska-Waniewska

streszczenie

Autorzy przedstawiają przypadek niewydolności nerek u 41-letniego-mężczyzny. Przyczyną niewydolności była przeszkoda w odpływie moczu spowodowana włókniako-mięśniakiem gruczołu krokowego. Cakowite wyleczenie uzyskano po przezpęcherzowym usunięciu nowotworu.

Kliniczne objawy przerostu gruczołu krokowego zaczynają się pojawiać przeważnie po 50 roku życia. Do zjawisk rzadko spotykanych należy wystąpienie tej choroby u osobników młodszych. Najmłodszy spośród 544 chorych operowanych z powodu gruczolaka stercza przez Piet-raszuna miał 47 lat (5). Faber i współautorzy opisali przypadek 44-let-niego mężczyzny leczonego operacyjnie z powodu gruczolakowatego przerostu stercza (2). W oddziale Urologicznym Szpitala im. prof. dr W. Orłowskiego w latach 1962—1976 wykonano 1472 adenomektomie. Średni wiek operowanych chorych wynosił 72 lata, tylko 3 nie przekro-czyło 50 roku życia (1). Rzadkość występowania gruczolaka stercza, wymagającego leczenia operacyjnego u młodych mężczyzn skłania nas do przedstawienia przypadku przerostu stercza, w następstwie którego do-szło do zastoju moczu w pęcherzu i niewydolności nerek u chorego w wieku 41 lat.

Przypadek dotyczy chorego J. A. lat 41 (nr hist. chor. 3635/77), który zgłosił się do Oddziału Chirurgicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Wyszkowie w dniu 20.041977 roku z powodu gorączki, częstomoczu oraz trudności w oddawaniu moczu. Choroba rozpoczęła się przed dwoma laty częstomoczem i narastającymi trud-nościami, w oddawaniu moczu. W dniu przyjęcia stwierdzono zaleganie w pęcherzu 800 ml moczu. Pozostawiono cewnik na stałe. Badaniem przez odbytnicę stercz był niepowiększony, dwupłatowy, powierzchni gładkiej, sprężysty, niebolesny. Badanie morfologiczne krwi wykazało niedokrwistość przy wzmożonej leukocyto-zie (Hb — 9,3 g%, E — 2 830 000, L — 11300). Poziom mocznika we krwi wynosił 227 mg%, poziom kreatyniny w surowicy krwi — 6,1 mg%>. Po 3 tygodniowym utrzymywaniu cewnika wykonano scyntygrafię dynamiczną nerek. Na scyntygra-mie uwidoczniły się nerki położone prawidłowo. Nerka prawa nieznacznie większa w porównaniu z nerką lewą. Rozkład radioaktywności w miąższu nerek nierównomierny bez wyraźnych ognisk zmniejszonego gromadzenia znacznika. Krzy-we renograficzne świadczą o obustronnym utrudnieniu odpływu moczu radioaktywnego z układów kielichowo-miedniczkowych. Urografia kropelkowa, wyko-nana przy poziomie mocznika we krwi 136 mg°/o, ujawniła poszerzenie układów kielichowo-miedniczkowych obu nerek oraz poszerzenie i wydłużenie obu moczowodów, wskazując na istnienie przeszkody w odpływie moczu w przypęcherzo-wych odcinkach moczowodów. Pęcherz moczowy o dużej pojemności wypełnił się słabo zagęszczonym moczem cieniującym. W dniu 20.05.1977 roku chorego przepisano do Kliniki Urologicznej CMKP w Warszawie. Z uwagi na niezbyt dokładne wypełnienie pęcherza podczas urografii wykonano uretrocystografię (ryc. 1).

Podany do pęcherza środek cieniujący uwidocznił pęcherz moczowy kształtu stożkowatego. Ściany pęcherza pogrubiałe z licznymi uchyłkami rzekomymi. W dnie pęcherza widoczny jest półkolisty ubytek wypełnienia o gładkich zarysach, odpowiadający powiększonemu sterczowi. Odcinek sterczowy cewki moczowej wydłużony. Rozpoznano gruczolak stercza i dnia 27.05.1977 roku wykonano adenomek-tomię przezpęcherzowo. Usunięto płat środkowy wielkości 2,2X1,7X1,7 cm oraz 2 małe płaty boczne. Analiza histopatologiczna usuniętej tkanki ujawniła obraz typowy dla fibroleyomyoma prostata. Przebieg pooperacyjny był nie powikłany. Chory został wypisany z Kliniki w 19 dobie po operacji w stanie dobrym. Skład morfologiczny krwi oraz poziom mocznika we krwi i kreatyniny w surowicy krwi były prawidłowe. Pozostaje w dalszej obserwacji ambulatoryjnej. Obecnie mocz oddaje bez trudności. Urografia wykonana w 6 miesięcy po operacji ujawnia prawidłowy obraz układu moczowego.

Omówienie

Przerost stercza u młodego mężczyzny powodujący niewydolność nerek nie jest spotykany w praktyce codziennej. Młody wiek chorego, brak charakterystycznych objawów powiększenia stercza w badaniu fizykalnym oraz niemożność oceny stanu pęcherza w badaniu urograficznym wykonanym w okresie niewydolności nerkowej stanowiły o trudnościach w ustaleniu rozpoznania. Dopiero uretrocystografia, w której stwierdzono charakterystyczne wydłużenie odcinka sterczowego cewki (3) oraz cień powiększonego, wpuklającego się do pęcherza gruczołu krokowego, pozwoliła na rozpoznanie przerostu stercza i wdrożenie właściwego leczenia. Przedstawiony przypadek jest kolejnym przykładem znaczenia przeszkody podpęcherzowej i patogenezie przewlekłej niewydolności nerek (6). Zwraca również uwagę stosunkowo rzadko spotykany rodzaj łagodnego nowotworu stercza jakim jest włókniakomięś-niak gładkokomórkowy.

piśmiennictwo

Daszkiewicz E., Witeska A., Chrzanowski J.: Prostatectomy ist early complications and results. Urol. and Nephrol: — w druku.
Faber R. B., Kirch-ner F. K. Jr., Br aren V.: Benign prostatic hyperplasia presenting as massive bla-der filling defect in a young man. J. Urol., 1977, 118, 347.
Hartel E., Wirshing E.: Zur diagnostic des prostatadenoms mit hilfeder cystourethrographie. 1974, 13, 146.
Krzeski T., Witeska A., Zachwiej J. Borówka A.: Analysis of the urinary tracts infections in patients undergoing prostatectomy. Urol. and Nephrol.: — w druku.
Pietraszun R., Bieniak B., Eksterowicz J.: Niepowodzenia w operacyjnym leczeniu gruczolaka stercza. Pamiętnik XIV Zjazdu Naukowego PTU. Łódź 1974.
Spruch T., Sadowski T., Jezierski A.: Postępowanie w przypadku gruczolaka stercza z niewydolnością nerek. Pamiętnik XII Zjazdu Naukowego PTU. Lublin 1973.

adres autorów