Supl. 1.

autorzy

Joanna Wojtkiewicz, Agnieszka Bossowska, Artur Zapart, Cezary Skobowiat, Izabela Janiuk, Andrzej Borkowski, Piotr Radziszewski, Mariusz Majewski: Katedra Fizjologii Człowieka, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

streszczenie

Wprowadzenie.

Toksyna botulinowa typu A (BTX), należąca do najsilniejszych neurotoksyn poznanych dotychczas, stała się jednym z najskuteczniejszych leków stosowanych w eksperymentalnej terapii szeregu neurogennych schorzeń pęcherza moczowego. Choć mechanizm jej działania na cholinergiczną składową unerwienia pęcherza jest relatywnie dobrze poznany, to nadal brak jest danych co do ewentualnego oddziaływania tej neurotoksyny na inne składowe obwodowego układu nerwowego, włączone w nerwową kontrolę czynności pęcherza.

Cel pracy.

Zbadanie wpływu iniekcji BTX w ścianę pęcherza moczowego świni (użytej jako zwierzęcy model narządu człowieka) na kodowanie chemiczne neuronów IMG zaopatrujących badany narząd.

Materiały i metody.

Dwunastu niedojrzałym płciowo loszkom podano w ścianę pęcherza moczowego znacznik neuronalny Fast Blue (FB). Trzy tygodnie później u sześciu zwierząt wykonano za pomocą cystoskopu wielokrotne iniekcje toksyny botulinowej typu A (Botox) w łącznej dawce 100 JM na sztukę. Po tygodniu pobrano zwoje IMG od wszystkich zwierząt i wykonano rutynowe barwienia immunofluorescencyjne na 10 μm skrawkach mrożeniowych.

Wyniki. W grupie kontrolnej zdecydowana większość współczulnych neuronów FB+ zawierała hydroksylazę tyrozyny/beta-hydroksylazę dopaminy (TH/DβH) i/lub neuropeptyd Y (NPY) stanowiąc odpowiednio 95% i 85% całkowitej populacji wstecznie wyznakowanych komórek. Wykazano również obecność niewielkiej populacji komórek FB+ zawierających somatostatynę (SOM), wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP), kalbindynę (CB) i galaninę (GAL), stanowiących odpowiednio 2,2%, 2%, 1,7% i 1,2% wszystkich komórek FB+. W tydzień po podaniu iniekcji BTX w ścianę pęcherza zaobserwowano wyraźny spadek liczby neuronów FB+ zawierających TH/DβH, NPY i VIP (do odpowiednio 85%, 29% i 0%), podczas gdy ilość współczulnych neuronów SOM- i CB-IR wzrosła (odpowiednio do 18% i 12%).

Wnioski.

Jak można sądzić na podstawie uzyskanych danych, BTX jest w stanie zmieniać kodowanie chemiczne nie tylko komórek cholinergicznych lub czuciowych, lecz wpływa także na rodzaj transmiterów syntetyzowanych przez komórki współczulne. Wydaje się, że neurotoksyna ta może znaleźć zastosowanie w leczeniu nadaktywności współczulnej komponenty unerwienia pęcherza moczowego, jednakże ta sugestia musi zostać potwierdzona dalszymi badaniami.