Supl. 1.

autorzy

Sylwia Lew, Agnieszka Bossowska, Joanna Wojtkiewicz, Andrzej Borkowski, Piotr Radziszewski, Zygmunt Kuleta, Mariusz Majewski: Zespół Chorób Wewnętrznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Katedra Fizjologii Człowieka, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

streszczenie

Wprowadzenie.

BTX jest selektywnym blokerem uwalniania acetylocholiny z zakończeń nerwowych, co powoduje blokadę transmisji neuronalnej. Podanie jej w postaci iniekcji do pęcherza moczowego powoduje jego denerwację chemiczną, gdzie uszkodzeniu ulega zarówno płytka nerwowo-mięśniowa, jak i cały akson. Brak jest danych dotyczących wpływu BTX na zmiany w unerwieniu pęcherza moczowego u psów, jednego z gatunków mogących być modelem zwierzęcym niektórych ze schorzeń dolnych dróg moczowych człowieka.

Cel pracy.

Zbadanie dystrybucji i kodowania chemicznego włókien nerwowych zaopatrujących pęcherz moczowy psów przed iniekcją toksyny, jak i w tydzień po iniekcji, w celu poszerzenia naszej wiedzy o mechanizmie działania BTX. Materiały i metody. Niniejsze badania przeprowadzono na 6 klinicznie zdrowych sukach rasy mieszanej. Od zwierząt pobrano wycinki pęcherza moczowego do badań immunohistochemicznych w celu określenia dystrybucji i kodowania chemicznego włókien nerwowych zaopatrujących pęcherz moczowy. Następnie wykonano zabieg nastrzykania pęcherza moczowego toksyną botulinową i po tygodniu pobrano materiał do dalszych badań. Kodowanie chemiczne włókien nerwowych badano na 10 μm

skrawkach mrożeniowych pełnego przekroju ściany narządu, używając rutynowej techniki pojedynczych barwień immunohistochemicznych, wykorzystujących

różnogatunkowe przeciwciała pierwotne skierowane przeciwko Leu5-enkefalinie (LENK), neuropeptydowi Y (NPY), peptydowi kodowanemu genem kalcytoniny (CGRP), transporterowi pęcherzykowemu ACh (VAChT), wazoaktywnemu peptydowi jelitowemu (VIP), syntazie tlenku azotu (NOS), galaninie (GAL), substancji P (SP), peptydowi aktywującemu cyklazę adenylową przysadki (PACAP), β-hydroksylazie dopaminy (DβH) oraz hydroksylazie tyrozyny (TH). Kompleks antygen-przeciwciało uwidaczniano za pomocą wtórnych przeciwciał znakowanych FITC i CY-3.

Wyniki.

Wszystkie z badanych substancji występowały w włóknach nerwowych zaopatrujących mięśniówkę pęcherza moczowego psa. W największej ilości występowały włókna zawierające VAChT, tworząc gęstą sieć, podczas gdy włókna zawierające NPY lub VIP były średnio gęste; w mniejszej liczbie włókien obserwowano obecność CGRP i LENK. Włókna zawierające NOS oraz GAL spotykane były sporadycznie. W błonie podśluzowej obserwowano średnio liczne włókna NPY, sporadycznie natomiast terminale zawierające LENK, CGRP, VAChT, VIP i NOS. Pod urotelium widoczne były nieliczne włókna zawierające NPY oraz VIP. W materiale pobranym po iniekcji BTX występowały znaczące różnice w liczbie włókien zawierających poszczególne badane neurotransmitery: i tak po podaniu toksyny zaobserwowano znaczący spadek neuronów zawierających

VAChT, CGRP lub VIP, przy jednoczesnym wzroście liczby włókien zawierających NPY i NOS.

Wnioski.

Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że podanie BTX w ścianę pęcherza moczowego psa prowadzi już w tydzień po podaniu toksyny do wyraźnego przemodelowania wzoru jego unerwienia, wskazując przy tym, iż działaniu BTX podlegają komponenty zarówno czuciowego, jak i przywspółczulnego układu nerwowego, a procesowi degeneracji towarzyszą także objawy procesów naprawczych (w tym zapalnych, o czym świadczy wzrost liczebności włókien NPY- lub NOS-IR). Jednakże poznanie dokładnego mechanizmu działania BTX u tego gatunku wymaga dalszych badań.