Korelacja badań urodynamicznych z unerwieniem szyi pęcherza moczowego u pacjentów poddanych prostatektomii radykalnej
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Tomasz Borkowski, Agnieszka Bossowska, Piotr Radziszewski, Mariusz Majewski, Andrzej Borkowski

Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Szpital Dzieciątka Jezus
Zespół Fizjologii Klinicznej, Katedra Morfologii Funkcjonalnej, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

streszczenie

Wprowadzenie.

Prostatektomia radykalna (PR) powoduje przerwanie i odtworzenie ciągłości połączenia pomiędzy szyją pęcherza moczowego i cewką moczową. PR powinna być rozpatrywana jako uszkodzenie unerwienia prowadzącego przez proces aksonalnej degeneracji iregeneracji do istotnej plastyczności neuronalnej w rejonie szyi pęcherza moczowego.

Cel pracy.

Ocena procesów odnerwienia i reinerwacji w tym regionie oraz korelacja tych wyników z badaniami czynnościowymi dolnych dróg moczowych.

Materiały i metody.

20 pacjentów w wieku 57-67 lat (śr. 65) zostało poddanych PR z powodu ograniczonego do narządu raka stercza. Badania urodynamiczne zostały wykonane przed PR. W czasie PR pobrano wycinki z szyi pęcherza moczowego do badania immunohistochemicznego. Barwienia immunohistochemiczne wykonano z użyciem surowic przeciwko: syntetazie tlenku azotu (NOS), substancji P (SP), peptydowi kodowanego genemkalcytoniny (CGRP), peptydowi aktywującemu cyklazę adenylową przysadki(PACAP), galaninie (GAL), somatostatynie (SOM), wazoaktywnemu peptydowi jelitowemu (VIP), neuropeptydowi Y (NPY), ß-hydroksylazie dopaminy, (DbH), pęcherzykowemu transporterowi acetylocholiny (VACHT).

Wyniki.

Pacjenci przed PR mogą być podzieleni na chorych z przeszkodą podpęcherzową (8) lub bez niej (12). U 3 pacjentów z przeszkodą podpęcherzową stwierdzono nadreaktywność wypieracza. U pacjentów z objawami przeszkodowymi ilość włókien nerwowych zawierających VIP i GAL była zmniejszona, a nerwy zawierające SP, SOM i VACHT występowały w znikomej ilości w porównaniu z pacjentami bez cech przeszkody podpęcherzowej. Po prostatektomii radykalnej obserwowano trzy wzorce unerwienia.

1. Chorzy bez przeszkody podpęcherzowej i bez nadreaktywnością wypieracza (9), u których wzorzec unerwienia był zaburzony jedynie w niewielkim stopniu (zmniejszona gęstość włókien zawierających (NPY,VACHT, SOM i DbH). 2.Chorzy bez przeszkody podpęcherzowej z nadreaktywnością wypieracza de novo (5), u których stwierdzano zwiększenie gęstości unerwienia NPY, oraz zmniejszenie gęstości unerwienia w zakresie DbH i VIP, a pozostałe włókna nerwowe były w zaniku. 3. Chorzy z przeszkodą podpęcherzową i z nadreaktywnością wypieracza (6), u których obserwowano zmniejszenie gęstości unerwienia NPY i VIP, a pozostałe włókna nerwowe były w zaniku.

Wnioski.

Prostatektomia radykalna wywołuje znaczną plastyczność neuronalną w obrębie szyi pęcherza moczowego, co z kolei może być odpowiedzialne za zaburzenia funkcji dolnych dróg moczowych, obserwowane po operacji.