Diagnostyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) skóry i błony śluzowej narządów płciowych męskich
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Leszek Walczak, Sławomir Dutkiewicz, Sławomir Majewski, Stefania Jabłońska, Alojzy Witeska

Klinika Dermatologii i Wenerologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zakład Profilaktyki i Epidemiologii Onkologicznej Instytutu Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Humanistyczno-
Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Centrum Attis w Warszawie
Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie.

Zakażenie narządów płciowych męskich, głównie prącia (błony śluzowej i skóry) powoduje zmiany przednowotworowe lub nowotworowe. Zmiany łagodne (o niskim stopniu transformacji nowotworowej wywoływane przez typy HPV:6,11,42,43,44) to: kłykciny kończyste, kłykciny olbrzymie Buschke-Lowensteina, bowenoid papulosis, choroba Bowena. Nowotworzenie zależy od typów onkogennych HPV, najczęściej 16 i 18 oraz objawia się na prąciu komórkami raka łuskowatego, rozwijającego się w błonie śluzowej napletka lub rośnie pozagruczołowo – in situ odpowiada to PIN III (penile intraepithelial neoplasia). Czynnikami ryzyka są: stulejka, stany zapalne, liszaj, brodawki i nikotyna. Raki powierzchowne są dobrze zróżnicowane, zaś penetrujące – źle zróżnicowane.

Cel pracy.

Ocena wykrywania infekcji HPV u mężczyzn mających zmiany plamiste i grudkowe na żołędzi, napletku lub w okolicy ujścia cewki moczowej.

Materiał i metody.

Badano 351 mężczyzn w wieku od 16 do 85 lat (śr. wieku 52 lata) z powyżej opisanymi zmianami. Wykonano: peniskopię, cytologię wymazów z cewki moczowej; PCR (reakcję łańcuchową polimerazy) i Hybrid-Capture-2 w celu wykrycia HPV DNA; testy odporności komórkowej, jak aktywność NK (natural killer) i test rozetowy oraz badania histopat. wycinków usuniętych tkanek. Oceniano retrospektywnie występowanie PIN I-III.

Wyniki.

Zakażenie HPV niskiego ryzyka (LR) stwierdzono u 112 (32%), wysokiego ryzyka (HR) u 172 (49%) oraz infekcje mieszane u 81 (23%) chorych. Tylko u 81 (23%) mężczyzn nie wykryto HPV DNA. W grupach LR i HR stwierdzono PIN I-II-III (chorobę Bowena) i wykryto raka inwazyjnego odpowiednio u 36;21;12;10 badanych. Cytologia wymazów z cewki moczowej wykazała obecność komórek nieprawidłowych u 63% chorych.

Wnioski.

U mężczyzn ze zmianami na prąciu powinno się wykonywać badania diagnostyczne szczegółowe, uwzględniając peniskopię w celu wykluczenia stanów przedrakowych. Cytologia oraz wymazy z dołu łódkowatego cewki pozwoliły wykryć subkliniczną infekcję HPV, a badania wirusologiczne pozwoliły na ustalenie rozpoznania patologicznego i klinicznego.