Co robić w przypadku nieskuteczności zastosowanej wcześniej terapii antycholinergicznej w leczeniu neurogennej dysfunkcji pęcherza?
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Lidia Skobejko-Włodarska, Karina Felberg, Piotr Gastoł, Małgorzata Baka-Ostrowska

Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie.

Dysfunkcja neurogenna pęcherza wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia w przypadku stwierdzenia podwyższonego ciśnienia śródpęcherzowego oraz zmniejszonej objętości pęcherza. Podstawową opcją postępowania jest leczenie farmakologiczne ukierunkowane na obniżenie nieprawidłowego ciśnienia, co pozwala na zabezpieczenie nerek przed uszkodzeniem oraz na poprawę trzymania moczu.

Cel pracy.

Ocena skuteczności działania solifenacyny u pacjentów z neurogenną dysfunkcją pęcherza w przypadku, gdy wcześniej zastosowane inne leki antycholinergiczne nie przynoszą spodziewanego wyniku lub są odpowiedzialne za objawy uboczne.

Materiały i metody.

Trzydziestu sześciu pacjentów w wieku 3-23 lat (śr. 12,7 roku) z neurogenną dyfunkcją pęcherza wymagało zmiany wcześniej rozpoczętego leczenia środkami antycholinergicznymi, takimi jak oksybutynina i tolterodyna, z powodu wystąpienia objawów ubocznych u dwóch i słabej skuteczności w zakresie obniżenia podwyższonego ciśnienia śródpęcherzowego oraz powiększenia objętości pęcherza u pozostałych chorych. Pięciu z nich po nieskutecznej augmentacji pęcherza wymagało dodatkowego zastosowania środków antycholinergicznych. Przyczyną uszkodzenia centralnego układu nerwowego z rozwojem pęcherza neurogennego była przepuklina oponowo-rdzeniowa u 27, niedorozwój kości krzyżowo-ogonowej u 6, guz okolicy krzyżowo-ogonowej współistniejący z rozszczepem kręgosłupa u 1, ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u 1 i polineuropatia u 1. U 32 pacjentów pęcherz był opróżniany przez zastosowanie przerywanego cewnikowania w regularnych odstępach czasu, a pozostałych 4 chorych oddawało mocz samodzielnie przy użyciu tłoczni brzusznej. Badanie urodynamiczne, wykonane u wszystkich pacjentów, pokazało wysokie ciśnienie śródpęcherzowe z towarzyszącą małą objętością pęcherza u 31 chorych oraz małą objętość pęcherza bez podwyższonego ciśnienia u 3 innych. Wysokie ciśnienie śródpęcherzowe było zależne od nadczynności wypieracza u 8 i zmniejszonej podatności ściany pęcherza u 23 chorych. Objawy uboczne były obserwowane u 2 pacjentów, u których zastosowane wcześniej leki były skuteczne zarówno w obniżeniu ciśnienia, jak i powiększeniu objętości pęcherza. U wszystkich tych chorych, zastosowaną wcześniej oksybutyninę, względnie tolterodynę, zastąpiono solifenacyną we wstępnej dawce 5 mg na dobę. Pierwszą ocenę skuteczności solifenacyny wykonywano po miesiącu od rozpoczęcia leczenia i następnie po kilku miesiącach jej stosowania,

jednak nie wcześniej niż po upływie 2 miesięcy.

Wyniki.

Obserwacja pacjentów leczonych solifenacyną, zastępującą oksybutyninę czy tolterodynę, obejmuje okres od 6 do 20 miesięcy. Piętnastu chorych wymagało zwiększenia dawki leku do 10 mg. Regularnie powtarzane badanie urodynamiczne pokazało znaczące obniżenie cisnienia śródpęcherzowego z 62,2 do 34,8 cm H2O u 34 i umiarkowane powiększenie objętości pęcherza u 31 pacjentów. Trzech chorych z małą objętością pęcherza uzyskało jej powiększenie średnio z 143,3 do 253,3 ml, co wpłynęło u nich na poprawę trzymania moczu.

Wnioski.

Solifenacyna jest skutecznym lekiem w leczeniu pacjentów z dysfunkcją neurogenną pęcherza oporną na działanie oksybutyniny czy tolterodyny. Zaletą terapii z użyciem solifenacyny jest możliwość jej stosowania w jednorazowej dawce dziennej. Wprowadzenie solifenacyny pozwala zwiększyć asortyment leków używanych w farmakoterapii pęcherza neurogennego.