PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Wpływ zewnętrznych czynników środowiskowych na stężenie PSA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Roman Sosnowski, Agata Wlazło, Tomasz Demkow, Iwona Skoneczna, Janina Kamińska, Maria Kowalska, Wojciech Michalski
Klinika Nowotorów Układu Moczowego, Centrum Onkologii w Warszawie
Zakład Markerów Nowotworowych, Centrum Onkologii w Warszawie
Biuro Badań Klinicznych i Biostatystyki, Centrum Onkologii w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie.

Swoisty antygen sterczowy (PSA, prostate-specific antigen) jest uznanym markerem chorób stercza, w tym raka gruczołowego stercza. Wartość PSA jest uzależniona przede wszystkim od patologii gruczołu krokowego. Powszechnie wiadomo, iż pod wpływem niektórych leków, chorób stercza, zabiegów urologicznych czy ejakulacji stężenie PSA w surowicy może się zmieniać. Dotychczas nie jest jasne, jaki wpływ na ostateczny wynik PSA mają czynniki zewnętrzne, takie jak czas i temperatura przechowywania próbki surowicy od momentu pobrania do oznaczenia.

Cel pracy.

Określenie wpływu zewnętrznych czynników środowiskowych na wartość całkowitego stężenia PSA (tPSA, total PSA) w surowicy.

Materiały i metody.

Do badania włączono 47 kolejnych pacjentów z rakiem gruczołu krokowego, od których w rutynowy sposób pobrano krew. Oznaczenie tPSA wykonano przy użyciu immunoenzymatyczną MEIA zestawami firmy Abbott Diagnostics. Wykonano kilka serii oznaczeń wartości PSA u każdego pacjenta grupując je odpowiednio: seria 1. – oznaczenie tPSA natychmiast po pobraniu krwi; seria 2. – oznaczenie tPSA po czterech godzinach inkubacji w temp. 30oC; seria 3. – pozostawienie surowicy przez 4 godziny w temp pokojowej i oznaczenie tPSA; seria 4. – pozostawienie surowicy przez 24 godziny w temp. 4oC i oznaczenie tPSA.

Wyniki.

Wartości tPSA w serii 1. były w zakresie od <0,001 ng/ml do 152,082 ng/ml, mediana 0,656. Liczba pacjentów z tPSA poniżej i powyżej 1,000 ng/ml wynosiła odpowiednio 26 i 21. Analizowano procentową różnicę pomiarów PSA pomiędzy seriami 2., 3., 4., a serią 1. Posłużono się testem T dla pojedynczej próby z hipotezą zerową, zakładającą zerową różnicę. Nie wykryto statystycznie istotnej różnicy w pomiarach tPSA dla analizowanych serii. Minimalna wykrywalna różnica, przy mocy testu 0,9 dla wszystkich serii pomiarów, była mniejsza od 2,8%.

Wnioski.

tPSA jest stabilnym białkiem, którego stężenie w surowicy nie ulega zmianie pod wpływem temperatury i czasu przechowywania próbki. Wpływ na uzyskiwane różnice w wartościach tPSA oznaczanych u tego samego chorego ma przede wszystkim rodzaj patologii gruczołu krokowego, a nie zewnętrzne czynniki środowiskowe.