PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Immunotropowy wpływ embolizacji tętnicy nerkowej u chorych na raka nerki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Tomasz Syryło, Wanda Stankiewicz, Henryk Zieliński, Marek P. Dąbrowski
Klinika Urologii WIM w Warszawie
Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie.

Guzy nerek stanowią 2-4% wszystkich nowotworów u osób dorosłych. Najczęstszym nowotworem złośliwym jest rak nerkowokomórkowy (RCC - renal cell carcinoma). U około 25-30% chorych występują odległe przerzuty nowotworu w chwili rozpoznania choroby. RCC jest nowotworem opornym na chemio- i radioterapię i jednocześnie należy do najbardziej immunogennych nowotworów u ludzi. Embolizacja tętnicy nerkowej (ETN), stanowiąca dla układu odpornościowego silny bodziec stymulujący, należy do istotnych elementów w strategii postępowania u chorych na raka nerki. ETN może być wykonywana przed planowanym zabiegiem operacyjnym oraz jako embolizacja paliatywna – ostateczna – w przypadku dużych, nieoperacyjnych guzów nerek. Zastosowanie nowych metod badawczych pozwala w większym stopniu na ocenę wpływu ETN na stan układu odpornościowego.

Cel pracy.

Ocena wpływu embolizacji tętnicy nerkowej na sprawność immunoregulacyjną układu odpornościowego u chorych na raka nerki.

Materiały i metody.

Grupę 38 chorych z rozpoznanym (TK, MNR) guzem nerki poddano zabiegowi embolizacji tętnicy nerkowej. U 12 z nich w okresie 2-6 tygodni po ETN wykonano nefrektomię (grupa N), pozostałych 26 chorych pozostawiono bez zabiegu nefrektomii (grupa E). U wszystkich chorych wykonano badania immunologiczne populacji komórek jednojądrzastych (PBMC) izolowanych z krwi. Badania obejmowały ocenę ilościową fenotypów limfocytów T (CD4, CD8, CD4/CD8) w cytometrii przepływowej oraz w systemie mikrohodowli PBMC ocenę czynnościową limfocytów T (odpowiedź na miogeny PHA i Con A, wysycenie receptorów IL-2, aktywność supresyjną limfocytów T – wskaźnik SAT), a także ocenę immunogennej aktywności monocytów (wskaźnik LM). Badania immunologiczne wykonywano trzykrotnie: w grupie E przed embolizacją, 2 – 6 tygodni oraz 12 tygodni po embolizacji, w grupie N przed embolizacją oraz 2 – 6 tygodni i 12 tygodni po leczeniu operacyjnym.

Wyniki.

W grupie N odpowiedź limfocytów T na PHA obniżona wyjściowo wzrosła znamiennie 12 tyg. po nefrektomii (p<0,002), podobnie w grupie E, po przejściowym spadku, także wzrosła w takim samym stopniu po 12 tyg. po embolizacji. W grupie N zaobserwowano wzrost odpowiedzi T na Con A po embolizacji, natomiast w grupie E odpowiedź naCon A uległa obniżeniu do wartości 27,2 x 103 dpm po embolizacji. Stopień wysycenia receptorów IL-2 wyjściowo obniżony w obydwu grupach osiągnął wartości prawidłowe (>90%) 12 tygodni po zabiegach. Także aktywność supresyjna limfocytów T (wskaźnik SAT), reprezentująca ich zdolności immunoregulacyjne, w badaniach wyjściowych pozostająca poniżej wartości prawidłowych, zarówno w grupie N jak i w grupie E wzrosła do wartości prawidłowych (>30%). Aktywność immunogenna monocytów (wskaźnik LM) w grupie N znamiennie wzrosła po embolizacji i uległa obniżeniu w kolejnym badaniu. W grupie E wskaźnik LM, podwyższony wyjściowo i 6 tygodni po embolizacji, uległ znamiennemu obniżeniu do wartości prawidłowej (6,03) w badaniu po 12 tygodniach po embolizacji. Badania fenotypów limfocytów T wykazały w obydwu grupach obniżenie odsetkowych wartości limfocytów TCD4 oraz podwyższone w stosunku do nich wartości odsetkowe limfocytów TCD8. Po przeprowadzonych zabiegach stosunek TCD4/TCD8 w obu badanych grupach uległ poprawie.

Wnioski.

Badania immunologiczne wykazały u pacjentów z rakiem nerki występowanie zaburzeń ilościowych (obniżony stosunek TCD4/TCD8) oraz obniżenie zdolności immunoregulacyjnych populacji limfocytów T (niedobór aktywności supresyjnej SAT, obniżenie wysycenia receptorów IL-2, częściowe obniżenie odpowiedzi na mitogeny). Embolizacja tętnicy nerkowej zastosowana u takich pacjentów stanowi silny bodziec immunostymulujacy wzmagający aktywność immunogenną monocytów oraz poprawiający parametry charakteryzujące kompetencję immunologiczną populacji limfocytów T. Stwierdzone immunotropowe wpływy embolizacji tętnicy nerkowej u pacjentów z rakiem nerki mogą stanowić korzystny element terapeutyczny w dalszym przebiegu choroby.