PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Powikłanie wywołane ciałem obcym w pęcherzu moczowym
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/1.

autorzy

Andrzej Kaczmarek
Oddział Urologii Szpitala Kolejowego we Wrocławiu
Ordynator Oddziału: dr med. W. Dobrzęcki

streszczenie

Z uwagi na niezwykłą rzadkość przypadków przebicia pęcherza moczo­wego poprzez ciało obce, przedstawiono chorego obserwowanego na Oddziale Urologii Szpitala Kolejowego we Wrocławiu. U chorego tego wprowadzony do pęcherza moczowego długopis przebił pęcherz, z wy­tworzeniem połączenia do wolnej jamy otrzewnej. Chory leczony ope­racyjnie z wynikiem pomyślnym.

Różnorodność znajdowanych w pęcherzu moczowym ciał obcych jest zdumiewająca, a ich kazuistyka bardzo bogata (2, 3, 4, 5, 6, 7). Do rzad­kości natomiast należą przypadki poważnych, grożących życiu powikłań, których ciała obce mogą być przyczyną (1).

Na oddziale naszym obserwowaliśmy chorego, u którego ciało obce pę­cherza moczowego było powodem jego perforacji, z wytworzeniem połą­czenia do wolnej jamy otrzewnej.

Opis przypadku: Chory S.Z., lat 43, żonaty, podaje w wywiadzie, że na 7 dni przed przyjęciem na oddział, przygodna partnerka wprowadziła mu do pęcherza poprzez cewkę moczową ciało obce, najprawdopodobniej długopis. Przy przyjęciu chory w stanie ogólnym dobrym, skarży się na częstomocz, bolesne parcie na mocz oraz krwiomocz końcowy. Badaniem fizykalnym chorego nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. W wykonanej cystoskopii stwierdzono ułożony ukośnie w pęcherzu długopis, wklinowany pomiędzy jego bocznymi ścianami. W tej sytuacji zrezygnowano z prób usunięcia ciała obcego na drodze endoskopowej i rozpoczęto przygotowanie chorego do planowanej operacji. W godzinę po cystoskopii, w czasie nieefektywnej próby oddania moczu, chory poczuł nagły, silny ból w podbrzuszu. Badaniem fizykalnym stwierdzono bolesność uciskową podbrzusza, z obroną mięś­niową oraz objawami otrzewnymi tej okolicy. W wykonanej urografii stwierdzono: w obrębie pęcherza ciało obce, długości około 10 cm, ułożone podłużnie od szyi pęcherza do jego szczytu, z jego perforacją i wylewaniem się cieniującego moczu do wolnej jamy otrzewnej. Chorego operowano w trybie nagłym. Z cięcia środko­wego dolnego otwarto jamę otrzewnej i pęcherz moczowy. Stwierdzono obecność ciała obcego (długopis), znajdującego się częściowo w pęcherzu, a częściowo w wol-nej jamie otrzewnej, z otworem perforacyjnym w obrębie szczytu pęcherza. W ja­mie otrzewnej — obecność surowiczego wysięku oraz moczu. Ciało obce usunięto, zeszyto otwór w pęcherzu, założono przetokę nadłonową i drenaż jamy otrzewnej. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. W 20 dobie pooperacyjnej chory opuścił szpital w stanie dobrym.

Przypadek przedstawiam z uwagi na niezwykłą rzadkość tego rodzaju powikłań oraz interesujący patomechanizm przebicia pokrytej otrzewną ściany pęcherza, polegający najprawdopodobniej na „nadzianiu" się szczytu pęcherza na ostry koniec wklinowanego do szyi pęcherza długopisu w czasie próby mikcji.

piśmiennictwo

  1. Kiriyama T. i wsp.: Foreign body migration from the bladder J. Urol., 1976, 115:530.
  2. Kolodziejczyk Z., Obuchowicz M.: Niezwykłe ułożenie ciał obcych w pęcherzu moczowych. Pol. Przeg. Chir., 197, 44:1149.
  3. Kossakowski J.: Ciała obce pęcherza moczowego. Pol. Przeg. Chir. 1969, 41:1639.
  4. Miszerak J., Orłowski T.: Dwa niezwykłe przypadki ciał obcych pęcherza moczowego. Pol. Przeg. Chir. 1963, 35:1233.
  5. Modelski W.: Niezwykłe ciało obce w pęcherzu moczowym. Pol. Przeg. Chir. 1958, 30:55.
  6. Ormańczyk J.: Niecodzienne ciało obce pęcherza moczowego. Pol. Przeg. Chir. 1970, 42:984.
  7. Twardosz W., Otulakowski B.: Rzadkie ciała obce pęcherza moczowego. Pol. Przeg. Chir. 1973, 45:285.

adres autorów

Szpital Kolejowy Urologia
ul. Wiśniowa 36a
Wrocław 53-137