english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

W odróżnieniu od stosunkowo często spotykanych uchyłków cewki u kobiet, uchyłki cewkowe u mężczyzn opisywane są rzadko. Do 1955 roku opisano 236 uchyłków cewki męskiej, z tego 96 wrodzonych Uchyłki wrodzone będą następstwem niezupełnego zamknięcia bruzdy płciowej (sulcus genitalis) są dużą rzadkością (7). W budowie anato­micznej wykazują one obraz prawidłowej ściany cewki. Częściej opisy­wane są nabyte uchyłki cewki męskiej, różniące się szczegółami bu­dowy od ściany cewki prawidłowej. Spośród czynników etiologicznych wymienia się: zwiększone ciśnienie śródcewkowe wywołane przeszkodą w odpływie moczu (5), zwężenie, kamień, uszkodzenie urazowe ściany cewki oraz przebicie okołocewkowego ropnia do światła cewki. Wśród opisywanych uchyłków największą liczbę stanowią uchyłki cewki męs­kiej występujące u osobników z porażeniem kończyn dolnych (2, 3, 6).

Forgestrom wysunął hipotezę, że uszkodzenie nerwów zaopatrujących ścianę, cewki może stanowić podłoże do powstania uchyłka, wskutek zaburzeń troficznych i zmniejszenia napięcia mięśni gładkich. Za tym przemawiałyby też spostrzeżenia Patea i innych autorów, którzy stwier-dzieli w przypadkach paraplegii częste wytwarzanie się uchyłków cew­kowych w następstwie ropni okołocewkowych. Klinicznie najczęściej kilka z wymienionych czynników działa jednocześnie.

Niebezpieczeństwo pozostawienia uchyłków polega na długotrwałym utrzymywaniu się ogniska zapalnego w cewce, które może być źródłem skażenia dróg moczowo-płciowych.

W naszym oddziale obserwowaliśmy i leczyliśmy chorego z uchyłkiem cewki.

Opis przypadku: chory H. L. lat 66 (nr hist. chor. 591/70) (przyjęty do tutejszego szpitala z powodu stałego wyciekania moczu z cewki datującego się od 1968 roku.

Wyciekanie moczu wystąpiło 'bezpośrednio po wykonanej prostatektomii, pod­czas której najprawdopodobniej doszło do uszkodzenia zwieraczy cewki moczowej. Przed trzema laty chory zauważył pojawienie się guza u podstawy moszny nara­stającego do wielkości jaja kurzego w czasie oddawania moczu. Ucisk na guz powodował jego opróżnianie i wydalanie zalegającego cuchnącego moczu przez cewkę. Czasami chory odczuwał bóle i pieczenie przy oddawaniu moczu oraz po­bolewanie w obu okolicach lędźwiowych. Z chorób przebytych podawał zapalenie wyrostka robaczkowego leczone operacyjnie w 18 roku życia. W 24 roku życia leczony operacyjnie z powodu przepukliny pachwinowej prawostronnej, w 56 roku życia zapalenie najądrza prawostronne. Przez cały okres od 1068 roku do chwili przyjęcia do szpitala utrzymywało się zakażenie dróg moczowych. Poza tym nie chorował.

Badaniem fizykalnym w zakresie głowy, układu oddechowego i krążenia poza podwyższonym RR do wartości 180/105 odchyleń od normy nie stwierdzono. Miej­scowo — narządy płciowe zewnętrzne zwilżone moczem oraz widoczne uwypuklenie u podstawy moszny wielkości jaja kurzego. Po uciśnięciu uwypuklenia wypływa cuchnąca wydzielina. Stan po usunięciu gruczołu krokowego, łożysko płaskie, nie-bolesne.

Badanie moczu — B ślad, leukocyty 30—40 + zlepy, obfita flora bakteryjna, Zdjęcia przeglądowe i urografia nie wykazały odchyleń od stanu prawidłowego dróg moczowych. Ureterografia wstępująca wykazuje zakontrastowanie cewki mo-czowej z wyjątkiem odcinka tylnego. Zakontrastowane odcinki szerokości odpo­wiedniej. W obrębie cewki opuszkowej cewki moczowej widoczny uchyłek wiel­kości dużej śliwki.

W związku z rozpoznaniem uchyłka wykonano w znieczuleniu ogólnymi dotcha­wiczym zabieg operacyjny — usunięcie uchyłka. Z cięcia od spojenia do pępka wycięto starą bliznę pooperacyjną. W linii środkowej otwarto pęcherz. Stwier­dzono wąskie ujęcie cewki, rozszerzono go palcem wskazującym. W drugim etapie cięciem półksiężycowym na kroczu odsłonięto cewkę kroczową w przejściu jej w część jamistą. Po odpreparowaniu mięśnia opuszkowo-jamistego dotarto do ściany uchyłka. Cała ściana uchyłka w masywnych zrostach z otoczeniem. Wyizo­lowano uchyłek w całości i odcięto go u podstawy przy ścianie cewki. Ścianę cewki połączono 4 szwami. Ponad cewką zszyto mięsień opuszkowo-jamisty. W okolicy po wycięciu uchyłka pozostawiono 2 dreny. Następnie do pęcherza wprowadzono cewnik Petzzera i w sposób typowy założono przetokę pęcherzową nadłonową. Szwy warstwowe powłok.

Rana pooperacyjna zagoiła się przez rychłozrost. Badanie histopatologiczne uchyłka: pod nabłonkiem wielowarstwowym płaskim zbita tkanka łączna Włóknista z rozsianym nieswoistym procesem zapalnym, bez cech nowotworowych. Wyko­nana kontrola uretroigraficzna nie wykazała obecności uchyłka.

Uzyskano przez likwidację uchyłka poprawę stanu miejscowego (li-kwidacja przykrych objawów zalegania moczu w uchyłku) a w związku z powyższym znaczną poprawę stanu psychicznego. Przypadek przedsta­wiamy ze względu na rzadkość występowania tego rodzaju schorzenia u mężczyzn.

1. Corrupbell AT: Clinical Pediatric Urolcigy, Sannders. Philadelphia 1951.
2. Commorr M. E., Borse E.: Patological in urethra of paraplegic patiens J. Urol.r 1864, 60.
3. Domański M.: Cysto urethrography in paraplegi as guide to cateter free ,life 17 years experiences 61 patients. J. Urolog. 11965, 94, 3, 317.
4. Edling N. P. C: The radiologie apperances of diverticula of hte wole cavernous urethra. Acta Radiolog. 1953, 40.
5. Mils V. G. O.: Chronic retencion in boys cansed by diverticula in teh anterior urethra. Brit. J. Urol. 1955, 27, 3, 292.
6. Pate V. A., Bunte M. C: Urethral diverticula in Paraiplegies. J. Urol., 1861, 65, 108.
7. Warren J. W.: Congential diyerticulum of the urethra. AiM. Surg., 1955, 21, 385, LO.

Szpital PKP
al. Wiśniowa 36a
53-137 Wrocław