english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Amikin (Amikacin sulfate, BB-K8) jest nowym, półsyntetycznym an-tybiotykkm produkowanym przez firmę Bristol-Meyers. Jest on lekiem wywierającym działanie bakteriobójcze. Mechanizm działania Amika­cyny, podobnie jak i innych antybiotyków aminoglikozydowych polega na upośledzeniu syntezy białek w komórce bakteryjnej, zaś miejscem uchwytu są ribosomy (1,6).

Wskazania do leczenia Amikacyną zachodzą w przypadkach klinicz­nie i laboratoryjnie ujawnionych zakażeń spowodowanych przez drob­noustroje Gram ujemne, szczególnie: Pseudomonas sp., E.coli, proteus sp., klebsiella sp. oraz enterobacter sp. (5) wówczas, gdy potwierdzono labo­ratoryjnie wrażliwość badanego szczepu bakteryjnego w stosunku do Amikacyny. Badania kliniczne ujawniły, że Amikacyną jest szczególnie przydatna w stanach bakteriemii i septicemii. Antybiotyk ten jest pro­dukowany w postaci roztworu do wstrzyknięć domięśniowych i dożyl­nych. Po podaniu dożylnym lub domięśniowym szybko przenika do tkanek i płynów ustrojowych. Najwyższe stężenie we krwi po wstrzyk­nięciu domięśniowym występuje po upływie godziny. Po podaniu dożyl­nym maksymalne stężenie antybiotyku we krwi występuje szybciej i osiąga wyższe wartości niż po wstrzyknięciu domięśniowym (1,4). Ami­kacyna jest wydalana z ustroju głównie na drodze filtracji kłębkowej w niezmienionej postaci (2). Okres półtrwania Amikacyny u chorych z prawidłową czynnością nerek wynosi dwie godziny (4). Dawka dobowa leku dla chorych z nieuszkodzoną czynnością nerek wynosi 15 mg/kg ciężaru ciała pro die i powinna być podzielona na dwie równe porcje. W czasie kuracji trwającej od 7 do 10 dni nie należy przekraczać dawki 15 g leku.

Toksyczność leku, jak wynika z piśmiennictwa jest niewielka. Podkreśla się jednak możliwość uszkodzenia nerek (3), stąd dawkowanie leku u chorych z uszkodzoną czynnością nerek wymaga zmniejszenia jednorazowych dawek lub wydłużenia przerw między wstrzyknięciami oraz skrócenia czasu leczenia. W tych przypadkach korzystne jest ciągłe kontrolowanie stężenia leku w surowicy krwi, które nie powinno prze­kraczać 35 mcg/ml oraz wykonywanie badań mających na celu określe­nie stopnia niewydolności nerkowej. Poza możliwym efektem nefrotok-sycznym Amikacyna może również powodować toksyczne uszkodzenie nerwu słuchowego oraz Wywoływać objawy ze strony przewodu pokar­mowego (nudności, wymioty), wysypkę skórną, bóle głowy oraz bóle stawowe (3).

Materiał i wyniki

Amikacynę zastosowano u 30 chorych, u których po leczeniu opera­cyjnym stwierdzono zakażenie układu moczowego drobnoustrojami wraż­liwymi ma badany antybiotyk. Wiek leczonych chorych wynosił od 3 do 86 lat. Do leczenia kwalifikowano chorych z prawidłową czynnością nerek. Leczenie przeprowadzono u 14 chorych po operacyjnym wyłusz­czeniu gruczolaka stercza, 6 chorych po operacji plastycznej połączenia miedniczkowo-moczowodowego, 5 chorych po przeszczepieniu moczowo­du do pęcherza moczowego oraz u 5 chorych po operacji z powodu ka­micy nerkowej.

Leczenie rozpoczynano po uzyskaniu potwierdzenia wrażliwości wy­hodowanych z moczu drobnoustrojów w stosunku do Amikacyny w ba­daniu bateriologicznym in vitro, wykonanym po usunięciu cewników drenujących drogi moczowe po operacji. Antybiotyk stosowano we wstrzyknięciach domięśniowych wykonywanych 2 razy dziennie w daw­ce 15 mg/kg ciężaru ciała pro die. Średni czas leczenia wynosił 9 dni. Kontrolne badanie bakteriologiczne i drobnowidowe moczu wykonywano w 3 dobie po ukończeniu leczenia oraz w 4 tygodnie po leczeniu. W trakcie leczenia i po leczeniu oznaczano poziom mocznika we krwi i po­ziom kreatyniny w surowicy krwi. Ogółem u 30 chorych zakażenie układu moczowego było spowodowane pałeczką z rodzaju proteus w 8 przypadkach, Klebsiella w 11 przypadkach, Escherichia coli w 4 przy­padkach, Pseudomonas aeruginosa w 2 przypadkach i Enterobacter w 1 przypadku. W 4 przypadkach stwierdzono zakażenie mieszane. Jałowe posiewy moczu oraz brak cech zakażenia w badaniu drobnowidowym moczu po leczeniu uzyskano u 22 chorych (73%). Powyższe dane zesta­wiono w tabeli I.

U pozostałych 8 chorych po leczeniu nadal istniało zakażenie dróg mo­czowych. U 2 spośród tych chorych po leczeniu stwierdzono inną florę bakteryjną niż przed leczeniem, a u jednego, u którego przed leczeniem istniała infekcja mieszana: Proteus mirabilis, Escherichia coli, Entero­bacter sp., po leczeniu stwierdzono zakażenie jedynie pałeczką Proteus mirabilis. U wszystkich chorych, u których po leczeniu uzyskano dodat­nie wyniki posiewów moczu, wyhodowana flora bakteryjna była nadal wrażliwa na Amikacynę. Pięciu chorym z zakażeniem układu moczo­wego, utrzymującym się po leczeniu, Amikacynę podawano krócej niż 10 dni.

Trzech spośród leczonych chorych skarżyło się na bolesność w miejscu wstrzykiwania antybiotyku, pozostali chorzy nie zgłaszali żadnych do­legliwości związanych z podawaniem leku. Wykonane badania czyn­ności nerek nie wskazywały na jej upośledzenie. Wartości kreatyniny w surowicy krwi i mocznika we krwi w trakcie leczenia i po leczeniu pozostawały w granicach prawidłowych. U żadnego chorego nie stwier­dzono objawów uczulenia na podany antybiotyk. Żaden z leczonych chorych nie miał zaburzeń równowagi i nie zauważył upośledzenia słu­chu po leczeniu.

Badania bakteriologiczne moczu, wykonane u chorych leczonych w okresie od 1.04.1977 do 30.06.1977, ujawniły w 192 przypadkach zakaże­nie dróg moczowych ze znamieną bakteriurią. Najczęstszą przyczynę za­każenia stanowiły pałeczki z rodzaju Proteus (68 przypadków — 35,4%), Klebsiella sp. (54 przypadki 28,1%), oraz Escherichia coli (46 przypad­ków— 24%). Zakażenie Pseudomonas aeruginosa stwierdzono w 12 przy­padkach (6,3%), zakażenie gronkowcowe w 10 przypadkach (5,2%), i Enterobacter sp. w 2 przypadkach (1%). W badaniu bakteriologicznym in vitro określano wrażliwość drobnoustrojów w stosunku do Amikacyny oraz innych antybiotyków (Penicylina, Ampicylina, Streptomycyna, Chloramfenikol, Oxyterracyna, Neomycyna, Gentamycyna, Keflin) i le­ków przeciwbakteryjnych (Sulfatiazol, Biseptol, Nitrofurantoina, Nevi-gramon). W 80 przypadkach (41,7%) stwierdzono, że wyhodowane bak­terie posiadają wrażliwość jedynie w stosunku do Amikacyny, w 108 przypadkach (56,2%) bakterie były wrażliwe na Amikacynę i co naj­mniej jeden z wymienionych antybiotyków lub leków przeciwbakteryj­nych. Jedynie w 4 przypadkach (2,1%) wyhodowane drobnoustroje były oporne w stosunku do Amikacyny (Proteus vulgaris, Klebsiella pneumoniae), przy czym w jednym przypadku ujawniono oporność drobnoustro­ju w stosunku do wszystkich badanych leków (Klebsiella pneumoniae).

Powyższe dane ilustruje ryc. 1. Rycina 2 pozwala na porównanie wrażliwości w stosunku do Amikacyny i innych antybiotyków oraz le­ków przeciwbakteryjnych najczęściej występujących w naszym mate­riale szczepów bakteryjnych.

Na podstawie przytoczonych obserwacji i danych można stwierdzić, że:

1.Amikacyna jest antybiotykiem mającym dużą wartość w leczeniu zakażeń układu moczowego, wywołanych przez bakterie Gram ujemne.

2.Amikacyna nie powodowała objawów ubocznych, które zmusiłyby do przerwania kuracji.

3.Wrażliwość w stosunku do Amikacyny drobnoustrojów będących przyczyną zakażeń dróg moczowych w badanym materiale jest wysoka i wynosi 97,9%.

1. Cabana B., Toggart J.: Comparative pharmacokinetics of BB-K8 and kana-mycin in dogs and humans. Antimier. agents and Chemoth. 1973, 3, 478.
2. Clarke J., Libke R., Regamey C, Kirby W.: Comparative pharmacokinetics of amikacine and kanamycine. Clin. Pharmacol, nad Therapeut. 1974, 15, 610.
3. Holmes S., Reiffenstein J., Bierwagen M., Buyniski J., Hertendorf G.: Studies with BB-K8. Ototoxicity, nephrotoxicity and cardiovascular safety evaluation. Abstract. 12th Interscience Conf. Antimicrobiol. Agents Chemother. 1972, str. 7.
4. Kawaguchi H., Naito T. Nakagawa S., Fujisawa K.: BB-KS, a new semisynthetis aminoglycoside antibiotic. J. Antibiotics. 1970, 25, 695.
5. Price K., Chisholm D., Misiek M., Leitber F., Tsai Y.: Microbiological evaluation of BB-K8, a new semisynthetic aminoglycoside. J. Antibiotics. 1972, 25, 709.
6. Tanaka N.: Biochemical studies on gentymycin resistance. J. Antibiotics. 1970, 23, 469.

Klinika Urologiczna CMKP
ul. Czerniakowska 231
00-416 Warszawa