english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Embolizacja tętnic otworzyła nowe możliwości w leczeniu krwawią­cych guzów pęcherza moczowego.

Celem pracy było zbadanie w warunkach doświadczalnych, jaki wpływ wywiera embolizacja tętnic biodrowych wewnętrznych na pęcherz mo­czowy oraz zastosowanie uzyskanych wyników na materiale klinicznym celem określenia jej skuteczności w leczeniu chorych z krwawiącymi guzami pęcherza moczowego.

Doświadczenia przeprowadzono na 25 psach embolizuiąc obustronnie tętnice biodrowe wewnętrzne u 10 zwierząt za pomocą spongostanu i u 10 — klejem tkankowym „Chirureoll-Polfa". Pięć psów było grupą kontrolną.

Materiał kliniczny stanowiło 10 chorych z rakiem pęcherza moczo­wego w stadium klinicznym T3 i T4, u których głównym objawem było krwawienie z pęcherza moczowego. Embolizację u tych chorych wyko­nywano spongostanem.

Celem oceny wpływu embolizacji na ogólny metabolizm oznaczano wartości kwasu pirogronowego, mlekowego i potasu we krwi oraz okreś­lano parametry równowagi kwasowo-zasadowej. Ogólną dynamikę krą­żenia określano na podstawie pomiarów ciśnienia tętniczego krwi. Dla oceny zmian w pęcherzu i skuteczności embolizacji wykonywano bada­nia: moczu — ogólne i bakteriologiczne, cystograficzne, cystomanome-tryczne, angiograficzne i histopatologiczne. Wyniki badań biochemicz­nych, gazometrycznych i manometrycznych poddano analizie statystycz­nej z zastosowaniem testu t-Studenta.

Po upływie 4 tygodni w obu grupach psów embolizowanych spongo­stanem i cyjanoakrylatem nie stwierdzono odchyleń od normy w za­kresie parametrów biochemicznych i gazometrycznych oraz w ciśnieniu tętniczym krwi. Wzrosło jedynie w sposób statystycznie znamienny ciś­nienie wewnątrzpęcherzowe. W analizach moczu zauważono wzrost głów­nie leukocytów, erytrocytów i bakterii z grupy E. coli. W ocenie cysto-graficznej różnic między badaniami wyjściowymi i po embolizacji nie ujawniono. Angiografia wykonana bezpośrednio po embolizacji wyka­zała u psów całkowite, skuteczne zamknięcie pnia wspólnego tętnic bio­drowych wewnętrznych, a po upływie 4 tygodni w różnym stopniu roz­winięte krążenie oboczne, wyraźnie mniejsze w grupie embolizowanej cyjanoakrylatem.

Makroskopowo w obu grupach psów stwierdzono, że tętnice biodrowe wewnętrzne wypełnione były masami materiałów zatorowych.

Mikroskopowo ujawniono w tętnicach, u większości zwierząt, zaroś­nięcie światła przez tkankę łączną włóknistą, u niektórych zaś zwierząt embolizowanych spongostanem, cechy resorbcji embolizatu i rekanali­zacji naczyń. W ścianie pęcherzy obserwowano rozproszone nacieki ko­mórek jednojądrowych. U psów embolizowanych cyjanoakrylatem wy­kazano włóknienie ścian naczyń krwionośnych, rozplem włókien kolage­nowych oraz silniej wyrażone nacieki zapalne.

Klej tkankowy wykazuje więc przewagę nad spongostanem dzięki temu, że powoduje długotrwałe zamknięcie naczyń, utrudniając powsta­nie krążenia obocznego oraz nie podlega szybkiej resorbcji. (U chorych użyto do embolizacji preparatu "Spongostan", ponieważ klej tkankowy „Chirurcoll-Polfa" nie został dopuszczony do stosowania w lecznictwie).

W grupie 10 chorych poddanych embolizacji w zakresie wymienionych uprzednio badań biochemicznych i gazometrycznych oraz ciśnienia krwi zmian nie zauważono. Po wprowadzeniu materiału zatorowego u wszy­stkich chorych uzyskano zatrzymanie krwawienia z pęcherza moczo­wego. U 6 chorych, u których wycięto następnie pęcherz, stwierdzono w czasie zabiegu niewielkie krwawienie, co znacznie ułatwiało technikę zabiegu. Zauważono zamknięcie żył okołopęcherzowych, co mogło mieć istotne znaczenie w zapobieganiu rozsiewu komórek nowotworowych w czasie manipulacji operacyjnych.

Angiografia wykonana zarówno bezpośrednio po embolizacji, jak też w okresie do 12 miesięcy wykazała niedrożność tętnic unaczyniających pęcherz moczowy.

Histopatologicznie stwierdzono dość znacznie wyrażone procesy zapal­ne w ścianie pęcherza, wywołane prawdopodobnie procesom nowotwo­rowym.

W czasie obserwacji chorych w okresie do 20 miesięcy po embolizacji nie stwierdzono wznowy krwawienia.

Na podstawie przeprowadzonych badań doświadczalnych oraz wyni­ków uzyskanych u chorych można stwierdzić, że embolizacja tętnic bio­drowych wewnętrznych nie powoduje ogólnych zaburzeń hemodynamicz­nych ani nie stwarza niebezpieczeństwa martwicy pęcherza moczowego poprzez jego niedokrwienie.

Embolizacja tętnic biodrowych wewnętrznych u chorych w skutecz­ny sposób hamuje krwawienie wywołane guzami nowotworowymi pę­cherza moczowego zapobiegając jednocześnie nawrotom krwawienia, wy­kazuje więc przewagę nad podwiązaniem tętnic.

Embolizacja tętnic w wyraźny sposób zmniejsza krwawienie w czasie usuwania pęcherza i ułatwia przez to zabieg.

Głównym wskazaniem do embolizacji jest krwawienie z pęcherza moczowego wywołane guzami nowotworowymi. Wydaje się też celowe stosowanie embolizacji przed planowym wycięciem pęcherza w celu zapobieżenia rozsiewowi komórek nowotworowych w czasie zabiegu (?).

U chorych z nieoperacyjnym, krwawiącym rakiem pęcherza emboli­zacja tętnic biodrowych wewnętrznych wydaje się być postępowaniem z wyboru.

ul. M. C. Skłodowskiej 24a
15-276 Białystok
Klinika Urologii AM