Ureterocele jest to torbielowate poszerzenie podśluzówkowej części śródpęcherzowego odcinka moczowodu (6). Najczęstszymi powikłaniami tej wady są zakażenia układu narządów moczowych i kamica. U dorosłych wada ta, szczególnie w torbieli prostej, może przebiegać bezobjawowo (5).
Guzy nowotworowe w torbieli ujścia moczowodu występują rzadko i dotychczas opisano kilka takich obserwacji. Cabanas i wsp. podali opis pheochromocytoma w ureterocele (2). Sekar i wsp. spostrzegali leiomyoma, natomiast Heyman i Kalett opisali ca urotheliale (3).
Niektórzy autorzy zwracają uwagę na możliwość mylnej interpretacji radiogramów, w których rak pęcherza moczowego sugerował obecność prostego ureterocele (4).
Ajravat i wsp. zwracają uwagę na zmiany nabłonkowe występujące w ureterocele u dorosłych, począwszy od metaplazji łuskowatej do raka gruczołowego, spostrzeganego u jednej chorej. Obserwacje te dowodzą, że metaplazja komórkowa nie jest sprawą przypadkową w torbieli ujścia moczowodu i w sprzyjających warunkach może doprowadzić do transformacji nowotworowej (1).
OPIS PRZYPADKU
Chory U. J., lat 43 (Nr ks. gł. 2645/82 i 1072/84) był uprzednio leczony ambulatoryjnie z powodu nawrotowych zakażeń moczu, krwinkomoczu i okresowych dolegliwości bólowych w podbrzuszu. Urografia wykazała cień złogu o wymiarach 2X1X3 cm w rzucie pęcherza. Na urogramach spostrzegano miernego stopnia poszerzenie dolnego odcinka lewego moczowodu oraz ubytek wypełnienia w obrębie jego ujścia wokół uwapnionego złogu (ryc. 1).
U chorego wykonano cystoskopię. Stwierdzono torbiel ujścia lewego moczowodu o średnicy około 4 cm, nie w pełni opróżniającą się. Ściana torbieli gruba, pokryta drobnymi kosmkami. Ujście szczelinowe nie dające się przesądować.
Po przyjęciu do Kliniki wykonano elektroresekcję przezcewkową ściany torbieli w granicach niezmienionej śluzówki pęcherza. Stwierdzono zmianę brodawcza-kową wewnątrz torbieli ujścia moczowodu. Kamień rozkruszono.
Wynik badania histopatologicznego (Zakład Patomorfologii Śl AM w Zabrzu, Kierownik: doc. dr hab. n. med. Z. Szczurek) nr 224885 ?Papilloma". Po zabiegu chory pozostawał pod stałą kontrolą urologiczną. Wykonywane co pół roku badania cystoskopowe nie uwidoczniły wznowy brodawczaka w pęcherzu. Ze względu na nawracające zakażenia dróg moczowych wykonano cystografię mikcyjną, która uwidoczniła odpływ wsteczny II° do lewego moczowodu (ryc. 2).
Chorego ponownie przyjęto do Kliniki gdzie przeprowadzono operację: uretero-cystoneostomia sin. m. Cohen. W trakcie operacji nie zaobserwowano zmian o charakterze nowotworowym w obrębie śluzówki pęcherza. Ujście lewego moczowodu szerokie, o sztywnych bliznowatych brzegach. Końcowy odcinek moczowodu resekowano. Przebieg pooperacyjny gładki. Kontrolne badania cystograficzne i urograficzne nie wykazały zmian patologicznych w obrębie układu narządów moczowych Po 5 latach nie stwierdzono wznowy brodawczaka.
Obserwacje przedstawiono z uwagi na niezwykle rzadkie występowanie zmiany nowotworowej w torbieli ujścia moczowodu. Jednocześnie zwraca uwagę fakt możliwości wystąpienia takiego powikłania w ureterocele, któremu towarzyszy zakażenie moczu i kamica torbieli ujścia moczowodu.