autorzy
-
Tadeusz Krzeski, Zbigniew Wolski, Janusz Gołębiewski, Piotr Trypens
- Z Katedry i Kliniki Urologii Instytutu Chirurgii Akademii Medycznej
w Warszawie Kierownik: prof. dr hab. med. T. Krzeski
streszczenie
- Przedstawiono chorego posiadającego nerką nadliczbową. Wada ujawniła się w 60 roku życia, wodonerczem tej nerki, którą początkowo mylnie rozpoznano jako torbiel nerki, następnie jako wodonercze dolnego segmentu nerki podwójnej. Ostateczne rozpoznanie ustalono dopiero w czasie operacji. Nerkę usunięto.
Nerka nadliczbowa stanowi całkowicie oddzielny narząd, który ma własną torebkę i własne naczynia oraz znajduje się w pewnej odległości od nerki sąsiedniej. Leży ona zwykle poniżej nerki prawidłowej, wyjątkowo przed nią lub wyżej niej (1, 2, 4). Około 50% opisanych nerek nadliczbowych miało własny, całkowicie odrębny moczowód oraz dodatkowe ujście w pęcherzu (1, 4). Wada ta zdarza się bardzo rzadko, do 1986 roku opisano zaledwie 66 przypadków (1). Rzadkość jej występowania oraz trudności diagnostyczne skłaniają nas do opisu spostrzeganego przypadku nerki nadliczbowej, pierwszego jak się nam wydaje w piśmiennictwie polskim.
OPIS PRZYPADKU
Chory S. H., lat 60 (nr hist. chor. 274/87) skarżył się na bóle w lewej okolicy lędźwiowej i nadbrzuszu od 3 lat. Badaniem fizykalnym stwierdzono w lewej połowie brzucha elastyczny, gładki i niebolesny na ucisk guz. Badania biochemiczne i morfologiczne krwi oraz moczu były prawidłowe. Urografia wykazała prawidłową nerkę prawą. Nerka lewa była kulista, nieco przemieszczona ku górze i na zewnątrz (ryc. 1). Tomografia komputerowa uwidoczniła torbielowaty twór wychodzący z dolnego bieguna nerki lewej (ryc. 2). Na tej podstawie rozpoznano torbiel nerki, którą przezskórnie nakłuto wypuszczając z niej około 2 litrów wodojasnego, klarownego płynu. Ponowne badanie ultrasonograficzne przeprowadzono po upływie miesiąca wykazało nawrót torbieli. Jednakże badanie USG wykonane przed zamierzonym, powtórnym nakłuciem uwidoczniło odchodzący od torbieli znacznie poszerzony moczowód. Na tej podstawie odstąpiono od rozpoznania torbieli i przyjęto, że mamy do czynienia z nerką podwójną i wodonerczem jej dolnej części (ryc. 3). Pielografia wykonana przez nakłucie przezskórne nerki dolnej ujawniła znacznych rozmiarów wodonercze, szeroki o krętym przebiegu moczowód, którego ujście znajdowało się w obrębie zwieracza wewnętrznego. Na podstawie ultrasonografii i pielografii zstępującej rozpoznano nerkę podwójną z olbrzymim wodonerczem nerki dolnej, spowodowanym przemieszczeniem śródzwieraczowym ujścia moczowodu (ryc. 4).
Dnia 24 lutego 1987 roku chorego operowano. W lewej przestrzeni zaotrzewnowej znaleziono olbrzymi twór wypełniony płynem. Preparując go stwierdzono, że stanowi on nerkę nadliczbową, posiadającą własną torebkę włóknistą i tłuszczową, oddzielającą ją od położonej wyżej nerki właściwej. Wodonerczowo zmieniona nerka posiadała własną szypułę naczyniową. Moczowód jej był znacznie poszerzony i poskręcany. Nerkę Wypreparowano i po podwiązaniu naczyń, odcięto wraz z moczowodem. pień moczowodowy z nerką właściwą (1, 4). W pozostałej stwierdzono całkowite zdwojenie moczowodów, z zachowaniem u większości chorych prawa Weigerta-Meyera (1, 4). Jedynie u 4 chorych nerki nadliczbowe miały moczowód uchodzący ektopicznie w przedsionku pochwy, pochwie i cewce moczowej (2, 3, 5, 6). Rozpoznanie nerki nadliczbowej jest możliwe jedynie wtedy, gdy wywołuje ona objawy kliniczne. 25,0% nerek nadliczbowych rozpoznano podczas autopsji (1, 2, 4). Rzadko rozpoznanie udaje się ustalić przed operacją (1, 2). Objawy nerki nadliczbowej związane były z wystąpieniem zakażenia, zastoju moczu lub ektopią ujścia moczowodu (1, 2, 4). Nerka nadliczbowa zmieniona chorobowo była zwykle usuwana (1, 2, 4). Wykryta przypadkowo i mająca przebieg bezobjawowy nie wymagała leczenia.
W naszym przypadku wskazaniem do nefrektomii było olbrzymie wodonercze spowodowane śródzwieraczowym przemieszczeniem ujścia moczowodu.
piśmiennictwo
- 1. Cambell M.: Urology, W. B. Saunders. Philadelphia 1986, V, 1672. ? 2. Carl-son H.: Supernumerary kidney: a Summary of fifty ? one reported cases. J. Urol., 1950, 64, 224. ? 3. Geisenger J.: Supernumerary kidney. J. Urol., 1937, 38, 331. ?
- 1.N'Guessan G., Stephens F.: Supernumerary kidney. J. Urol., 1983., 130, 649. ?
- 2.Rubin J.: Supernumerary kidney with aberrant ureter terminating externally.
- J. Urol., 1948, 60, 405. ? 6. Shane J.: Supernumerary kidney with vaginal ureteral
- orifice. J. Urol., 1942, 47, 344.
|