english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Nowotwory najądrza i powrózka nasiennego należące do tzw. nowotworów

pozajądrowych (tumor paratesticularis) występująniezmiernie rzadko, około 100 razy rzadziej niż nowotwory jąder (1, 2, 3, 5, 7). W większości są to łagodne nowotwory pochodzenia endo- i mezodermalnego (7). Spotyka się je w każdym wieku, najczęściej w 3 i 4 dekadzie życia. Zwykle nie dają objawów, czasem mogą być przyczyną niewielkich dolegliwości bólowych. Ze względu na małe rozmiary są wykrywane niekiedy podczas dokładnego badania palpacyjnego za- wartości moszny. Badanie fizykalne nie zawsze jest w stanie odróżnić guz nają- drza od nowotworu wywodzącego się z jądra. Ultrasonografia pozwala dokła- dniej określić umiejscowienie nowotworu. Niekiedy ostateczne rozpoznanie usta- lone zostaje dopiero po usunięciu jądra i najądrza i ocenie mikroskopowej.

OPIS PRZYPADKU

Chory L.E., lat 50, Nr h. ch. 20128, przyjęty został do Kliniki Urologii 24.11.1994 z podejrzeniem zmiany rozrostowej wywodzącej się z prawego ją- dra. W badaniu palpacyjnym w worku mosznowym wyczuwalny był twardy nie- bolesny guz, w okolicy trzonu najądrza. Chory zauważył guz po raz pierwszy przed 3 laty, który w ostatnich miesiącach znacznie się powiększył. Badania la- boratoryjne krwi i moczu oraz Rtg klatki piersiowej były w normie. W badaniu USG uwidoczniono: prawidłowe obie nerki, lewe jądro i najądrze oraz prawe jądro. W trzonie prawego najądrza od strony jądra uwidoczniono owalny lity guz średnicy 2 cm. 27.10.1994 z cięcia pachwinowego prawostronnego chorego ope- rowano z rozpoznaniem guza najądrza. Śródoperacyjnie stwierdzono twardy, ko- loru szaro-bialego guz w trzonie najądrza nie dający się oddzielić od jądra. Po zaciśnięciu szypuły naczyniowej jądra i nacięciu guza na przekroju poprzecznym stwierdzono lite, sadłowate tkanki. Wobec podejrzenia nowotworu złośliwego usunięto najądrze wraz z jądrem. Badanie histopatologiczne Nr 633 Leyomyoma epididymidis dextri. Structura testis dextri normalis (Ryc. 1).

OMÓWIENIE

Rzadkość występowania nowotworów najądrza powoduje, iż są opisywane jako pojedyncze przypadki (1,2, 3, 5,7, 8,9). Nowotwory najądrza, z wyjątkiem łagodnego rozrostu nabłonkowego (cystadenoma), są w większości guzami po- chodzenia mezodermalnego (7). Najczęściej spotykanym nowotworem najądrza pochodzenia mezodermalnego jest międzybłoniak (mesothelioma, mesoblasto- ma) pochodzący z pierwotnych komórek ciała (7). Nowotwór ten może ulec prze- mianie złośliwej dając przerzuty odległe. Innymi rzadziej spotykanymi nowotwo- rami złośliwymi najądrza są mięsaki (fibrosarcoma, liposarcoma). Punktem wyj- ścia może być mięśniówka prążkowana (rhabdomyosarcoma) rzadziej gładka (le- iomyoma, leiomyosarcoma). Zdecydowana większość (90%) nowotworów po- zajądrowych wywodzących się z mięśniówki gładkiej opisano w powrózku na- siennym (7). Do wyjątkowej rzadkości należy mięśniak gładkokomórkowy nają- drza. W piśmiennictwie polskim znaleźliśmy tylko jeden opis takiego nowotworu najądrza (1). W obrazie mikroskopowym stwierdza się pęczki komórek wrzecio- nowatych, smukłych o przebiegu wielokomórkowym z dobrze zachowaną toreb- ką. Jądra ułożone w środku komórek, owalne, o zaokrąglonych brzegach. Mię- śniak gładkokomórkowy może ulec przemianie złośliwej w mięsaka dającego przerzuty do kości, wątroby i płuc (7).

Najądrze może być nietypowym miejscem przerzutu raka stercza, jelita grubego (6, 10).

Nowotwory najądrza spotyka się w każdym wieku mężczyzn, zaś złośliwego mięsaka gładkokomórkowego między 50 a 80 r.ż. (7). Małe rozmiary guzów najądrza, brak lub niewielkie dolegliwości utrudniają wczesne rozpoznanie. Nie- pokój pacjenta pojawia się, jak to miało miejsce u wyżej opisanego chorego, w momencie wzrostu guza lub wystąpienia bólów. Wobec trudności w różnicowa- niu jądra i najądrza podczas badania fizykalnego, badaniem rozstrzygającym jest ultrasonografia (4). W przypadkach wątpliwych ostateczne rozpoznanie ustala się dopiero po operacyjnym odsłonięciu z dostępu pachwinowego jądra i nają- drza przy zaciśniętej szypule naczyniowej. Pewne rozpoznanie łagodnego nowo- tworu najądrza pozwala na wykonanie epididymektomii bez konieczności usu- nięcia jądra. Wszelkie wątpliwości co do charakteru nowotworu, powstałe pod- czas ultrasonografii lub operacji są wskazaniem do usunięcia najądrza wraz z jądrem i powrózkiem nasiennym.

1. ? 1. Borowicz J., Leńko J.: Przypadek mięśniaka gładkokomórkowego najądrza. Pol.
2. Tyg. Lek., 1954, 9, 1425;
3. ? 2. Gasser A., Jurinici C, Klippel.: Clinical aspects follow-up and thepary of benign
4. tumors of the epididymis and paratesticular tissue. Urologe A., 1990, 3, 146;
5. ? 3. Imazu T. i wsp.: A case of bilateral epididymal leiomyomas. Hinyokika Kiyo., 1994,
6. 5, 435;
7. ? 4. Makarainen H.P. i wsp.: Intrascrotal adenomatoid tumors and their ultrasound fin-
8. dings. J. Clin. Ultrasound, 1993, 1, 33;
9. ? 5. Monge-Mirallas JM. i wsp.: Leiomyoma of the epididymis. Report of a case and
10. review of the literature. Arch. Esp. Urol., 1994, 2, 166;
11. ? 6. Parra R.O., BoullierJ., Mehan D.J.: Malignant tumor of the colon metastatic to the
12. epididymis as a first sign of recurrence of colon cancer. Mo. Med., 1992, 5, 298;
13. ? 7. J.P. Richie: Campbell's Urologu. W.B. Saunders, Philadelphia, 1992,1.2, 1255;
14. ? 8. Sihestrini I.E., Marcial M.A.: Adult paratesticular tumors: report of two cases. P.R.
15. Health. Sci. J., 1994, 13, 5;
16. ? 9. Sośnierz M., Szczurek Z.: Mesothelioma epididymidis. Pol. Przeg. Chir., 1966, 4a,
17. 399;
18. ? 10. Wiebe B. i wsp.: Epididymal metastasis from prostatic carcinoma. Scand. J. Urol.
19. Nephrol., 1993, 27, 553.