english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Test Bard BTA (bladder tumor antigen) jest prostą i czułą metodą rozpozna-

wania pierwotnych i nawrotowych raków pęcherza moczowego. Enzymy, wy- dzielane przez komórki rozwijającego się nowotworu, powodują rozkład błony podstawnej ściany pęcherza moczowego. Powstałe w wyniku tego białka, tzw. kompleksy błony podstawnej (basement membrane complexes, BMCs) są wy- dzielane z moczem. W miarę wzrostu stopnia uszkodzenia błony podstawnej pro- ces ten staje się coraz bardziej intensywny i ilość wydzielanych białek rośnie (2).

Test Bard BTA jest testem aglutynacyjnym, wykrywającym obecność BMCs w moczu chorych na raka pęcherza. Czułość tej metody jest istotnie wyższa w po- równaniu z czułością badania cytologicznego moczu i dotyczy to wszystkich stopni złośliwości histologicznej nowotworu (1, 2, 3). Test Bard BTA jest badaniem niezwykle prostym, nieinwazyjnym, łatwo powtarzalnym (1,3). Na wynik bada- nia nie mają wpływu: krwiomocz, zakażenie dróg moczowych czy utrzymywanie cewnika w pęcherzu; wynik fałszywie dodatni może niekiedy wystąpić u chorych ze współistniejącą kamicą układu moczowego. Celem niniejszej pracy była ocena przydatności klinicznej testu Bard BTA w rozpoznawaniu pierwotnych i nawrotowych raków pęcherza moczowego.

MATERIAŁ I METODA

Badania przeprowadzono w sierpniu 1995 roku, w grupie 33 chorych. Grupę badaną stanowiło 27 chorych, w tym:

1)16 chorych, przyjętych do Kliniki Urologii w celu wykonania przezcewko- wej elektroresekcji pierwotnego lub nawrotowego guza pęcherza moczowe- go (grupa TURT),

2)11 chorych, u których w ambulatorium Kliniki wykonano cystoskopię w celu rozpoznania pierwotnego lub nawrotowego guza pęcherza moczowego (grupa CYST).

W grupie kontrolnej znalazło się 6 chorych poddanych przezcewkowej elek- troresekcji gruczołu krokowego z powodu łagodnego rozrostu (grupa TURP).

U wszystkich chorych wykonano test Bard BTA oraz cystoskopię, u większo- ści ultrasonografię układu moczowego. U chorych z grup TURT oraz TURP wykonano ponadto badanie histopatologiczne tkanek, pobranych w czasie elek- troresekcji.

Do badań moczu chorych używano test BTA, dostarczony przez firmę Bard. Próbkę, zawierającą około 2,0 ml moczu, poddawano najpierw działaniu sub- stancji buforującej, po czym dodawano kroplę odczynnika. Wynik testu odczyty- wano ze zmiany zabarwienia paska, umieszczanego w uzyskanej mieszaninie. Czas jednego oznaczenia wynosił 2,0 – 3,0 min.

WYNIKI

Grupa TURT obejmowała 16 chorych, 3 kobiety i 13 mężczyzn, w wieku od 57 do 82 lat, średnio 70,2 lat. Pięciu chorych przyjęto do leczenia pierwotnego guza pęcherza moczowego, zaś 11 chorych miało nawrót nowotworu.

Wynik testu Bard BTA był zgodny z wynikiem badania histopatologicznego u 12 chorych (75,0%). Wynik fałszywie dodatni uzyskano u 3 chorych (18,7%), w tym u dwóch z kamicą układu moczowego. U jednego chorego (6,3%) rezultat był fałszywie ujemny – mężczyzna ten był przyjęty do Kliniki z powodu podej- rzenia nawrotu powierzchownego raka pęcherza moczowego. Badaniem USG ani w cystoskopii nie wykazano wznowy; nowotwór (carcinoma in situ) rozpo- znano dopiero badaniem histopatologicznym wycinków, pobranych z nie zmie- nionej makroskopowo ściany pęcherza.

W grupie CYST znalazło się 11 chorych, 3 kobiety i 8 mężczyzn, w wieku od 53 do 90 lat, średnio 67,2 lat. Czterech chorych badano z powodu podejrzenia pierwotnego guza pęcherza, u pozostałych 7 chorych wykonywano badanie kon- trolne w poszukiwaniu nawrotu nowotworu. Test Bard BTA był pozytywny u 4 chorych. Cystoskopia wykazała guz u 3 spośród nich; u czwartego chorego wy- nik testu był fałszywie dodatni. U pozostałych badanych tej grupy wynik testu był negatywny, zaś obraz cystoskopowy ściany pęcherza byl prawidłowy. Zatem zgod- ność wyniku testu Bard BTA z obrazem cystoskopowym występowała w tej gru- pie u 90,9%, zaś u 1 chorego (9,1%) wynik testu był fałszywie dodatni.

Spośród 6 mężczyzn (w wieku od 55 do 83 lat, średnio 65,3 lat) z grupy TURP pozytywny wynik testu Bard BTA uzyskano u 1 chorego (16,7%). Ultrasonogra- fia ani cystoskopia nie ujawniły obecności guza pęcherza użadnego z chorych tej grupy. U wymienionego wyżej chorego pomimo to pobrano wycinki ściany pę- cherza, z uwagi na pozytywny wynik testu, badaniem histopatologicznym nie wykazano jednak obecności komórek nowotworowych. Należy dodać, iż chory ten miał od kilku miesięcy cewnik w pęcherzu na stałe i – w związku z tym – osad w pęcherzu, zawierający liczne drobne złogi, co prawdopodobnie wpłynęło na wynik testu.

Ogółem w grupie TURP wynik testu Bard BTA był zgodny z wynikami pozo- stałych badań u 5 chorych (83,3%), zaś fałszywie dodatni u 1 chorego (16,7%). W tabeli I przedstawiono podsumowanie wyników, uzyskanych we wszyst- kich badanych grupach.

OMÓWIENIE

Rutynowym badaniem, wykonywanym w celu rozpoznawania nawrotów po- wierzchownych raków pęcherza moczowego, jest cystoskopia. Jest to zabieg in- wazyjny, obciążony możliwościąpowikłań, przy tym niechętnie akceptowany przez chorych. Trwają badania, mające na celu znalezienie prostej, taniej,łatwo powta- rzalnej, nieinwazyjnej i czułej metody, mogącej zastąpić cystoskopię w rozpo- znawaniu nawrotów choroby. Cytologia moczu, cytometria przepływowa, ozna- czenia markerów guza, takich jak czynniki wzrostu, niektóre białka czy komple- ksy immunologiczne, nie są wystarczająco czułe ani specyficzne, natomiast czę- sto wiążą się ze znacznymi kosztami (2, 3). Wstępne wyniki zastosowania testu Bard BTA, uzyskane w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej oraz w Wiel- kiej Brytanii i Irlandii, są zachęcające. Wykazały one wysoką czułość (69,0%) i specyficzność (95,9%) testu (1,3). Dla raków o niskim stopniu zaawansowania i złośliwości (pTa Gl – G2) czułość metody jest niższa, niemniej istotnie wyższa w porównaniu z czułością badania cytologicznego moczu (odpowiednio 30,0% i 3,0%) (3). Natomiast skojarzenie obu metod pozwala dodatkowo podwyższyć odsetek prawidłowych rozpoznań nawrotów raka pęcherza (2).

Nasze badania zostały przeprowadzone w bardzo nielicznej grupie chorych, stąd trudno formułować ostateczne wnioski. Wydaje się, że test Bard BTA jest cenną metodą rozpoznawania guzów pęcherza moczowego. Zaletą badania jest jego prostota, nieinwazyjność i powtarzalność. Test mógłby być szczególnie przy- datny w rozpoznawaniu nawrotów powierzchownych raków pęcherza. Jednak odpowiedź na pytanie: “Czy test mógłby zastąpić cystoskopię?” wymaga prze- prowadzenia badań w znacznie szerszej grupie chorych.

WNIOSKI

1.Test Bard BTA jest nową cenną metodą rozpoznawania guzów pęcherza moczowego.

2.Przydatność tego testu jako alternatywy cystoskopii w rozpoznawaniu na- wrotów raków powierzchownych wymaga przeprowadzenia badań w więk- szej grupie chorych.

1. 1. Fitzpatrick J.: Implications of Bard BTA in clinical practice. Conference Summary:
2. Significance of bladder cancer disease and a recent diagnostic development. 4th Eu-
3. ropean Urological Winter Forum, Davos, 19 - 25. 02. 1995: 7.
4. 2. Sarosdy MF: Bard BTA - US clinical trial experience. Conference Summary: Signi-
5. ficance of bladder cancer disease and a recent diagnostic development. 4th European
6. Urological Winter Forum, Davos, 19 - 25. 02. 1995: 4.
7. 3. Sarosdy M. F, deVere White R. W., Soloway M. S, Sheinfeld J., Hudson M. A., Sche-
8. lhammer P. F. Jarowenko M. V., Adams G., Blumenstein B. A.: Results of a multicen-
9. ter trial using the BTA test to monitor for and diagnose recurrent bladder cancer. J.
10. Urol., 1995, 154,2: 379.