SPRAWOZDANIE Z I MIĘDZYNARODOWEGO SYMPOZJUM NA TEMAT STOSOWANIA STENTÓW W UROLOGII, JEROZOLIMA, 27-31 PAŹDZIERNIKA 1996 ROKU
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1998/51/4.

W dniach 27-31 października 1996 r. odbyło się w Jerozolimie pierw-
sze międzynarodowe sympozjum na temat stosowania stentów w uro-
logii, którego organizatorem i przewodniczącym był dr Daniel Yachia
z Kliniki Urologii w Tel Awiwie. W sympozjum wzięło udział ponad
200 uczestników z całego świata.
Przedstawiono 94 prace i 9 prezentacji video obejmujących zagadnie-
nia zarówno zastosowań klinicznych, jak i innowacji technicznych.
Roemer z USA na wstępie stwierdził, że dotychczas nie powstał
idealny stent, ponieważ nie znaleziono odpowiedniego materiału, z któ-
rego mógłby być wykonany. Cechą charakterystyczną bowiem implan-
tów powinna być ich biofunkcjonalność i biokompatybilność. Ponadto
muszą być one odporne na rozciąganie, przesunięcia, zginanie, zła-
manie, inkrustacje, promieniowanie, farmakoterapeutyki, a jednocze-
śnie stwarzać możliwość odkształceń spiralnych. W użyciu są stopy me-
tali, które powinny być odporne na korozję. Nierdzewną stal stosuje
się jednak tylko do krótkotrwałych implantów. W skład stentów mogą
wchodzić Co-Cf draż Ti, pokryte cienką warstwą tlenków. Mimo to
jony metali powoli dyfundują przez tę warstwę i kumulują się w tkan-
kach otaczających. Metalowe implanty umieszczone w ciele ludzkim
zostają otoczone przez powłokę z tkanki włóknistej grubości proporcjo-
nalnej do ilości i toksyczności rozpuszczonych produktów oraz wza-
jemnego ruchu między implantem a otaczającą tkanką.
Obiecującą innowacją są bioresorpcyjne materiały zaprezentowane
przez autorów fińskich, którzy stosowali w tym celu poliglikolid (PGA),
poli-L-laktid (PLLA) oraz poli-L, D-laktid (PLA). Stenty mogą być wy-
konywane do rozprężania in situ w różnym czasie. Stan innych własno-
ści, takich jak odporność na naprężenia mechaniczne, może wahać się
od tygodnia do roku. Wytrzymałość zmienia się przy zastosowaniu róż-
nych metod sterylizacji. Sterylizacja plazmowa podnosi odporność me-
chaniczną, natomiast spadek odporności zanotowano przy sterylizacji
gamma. Polimery PGA, PLLA i PLA są samo wzmacniające poprzez
orientację struktur molekularnych.
Stenty znalazły szerokie zastosowanie w urologii. Mogą być zakła-
dane na stałe lub czasowo i mieć wartość paliatywną lub leczniczą.
Kort (RFN) przedstawił nowy rodzaj stentu do przezskórnej endo-
pielotomii. Służy on do wewnętrznego drenażu, przeciwdziałając ze-
wnętrznemu zakażeniu. Jego proksymalna część końcowa zafiksowana
jest podskórnie i nie wymaga zewnętrznego worka, natomiast dystal-
na ma zakończenie w środkowej części moczowodu. Stent ten pozosta-
wiony na 3 miesiące nie daje inkrustacji. Ilość dobrych wyników oce-
nia się na 77%.
Alternatywnie z nefrostomią Paterson zaproponował podskórną drogę
odprowadzenia moczu. W tym celu proksymalna część końcowa poli-
etylenowego cewnika double-J zostaje umieszczona w miedniczce ner-
kowej, a podskórny tunel do pęcherza jest wytworzony przy zastoso-
waniu sztywnego prowadnika połączonego z dystalną częścią końcową
stentu. Jego wymiana następuje co 4-6 miesięcy. Rosyjscy autorzy poda-
li interesujący sposób leczenia zwężenia miedniczkowo-moczowodowego
z towarzyszącym złogiem w miedniczce. W celu zniesienia dyskinezy
połączenia, zakładano cewnik double-J po danej stronie, a doustnie po-
dawano ^-adrenergiczny mimetyk (hexaprenalin) przez 2-3 tygodnie,
co ? jak podają autorzy ? znosiło zwężenie w 86% przypadków i umoż-
liwiło wykonanie ESWL.
Mariażem urologii z radiolgią interwencyjną jest podany przez auto-
rów francuskich sposób zakładania balonowato rozszerzalnych sten-
tów w zwężeniach tętnicy nerkowej. Po 6-letnim okresie obserwacji do-
bre wyniki zabiegu ocenia się na 90%.
Od 1978 r., w którym Finney po raz pierwszy zaproponował zastoso-
wanie cewnika double-J, notowano liczne powikłania, najczęściej w po-
staci podrażnienia pęcherza i odpływu pęcherzowo-moczowodowego.
Powstała konieczność jego modyfikacji. Schulman przedstawił pojedyn-
czy cewnik typu J, który na dystalnej części końcowej ma nylonową nić
wystającą z pęcherzowego ujścia moczowodu, umożliwiającą usunięcie
cewnika za pomocą cystoskopii.
Poza cewnikiem double-J możliwe jest leczenie uszkodzeń moczowo-
du za pomocą bioresorpcyjnych stentów średnicy 4-8 Ch z PLLA, któ-
rych biodegradacja następuje w ciągu 6 tygodni.
Gottfried podał próbę endoskopowego leczenia nienowotworowych
zwężeń moczowodu przy użyciu samorozprczających się stentów z ni-
finolu, który jest materiałem termorozprężalnym. Obserwacja chorych
prowadzona przez 16 miesięcy wskazuje na dobry wynik leczenia.
Sześcioletnie doświadczenie w zastosowaniu stentów w leczeniu na-
wrotowych zwężeń cewki podał Yachia z Kliniki Urologii Uniwersytetu
w Tel Awiwie. Implantował je na 9-14 miesięcy u 147 chorych, uzysku-
jąc 80% dobrych wyników po 3 latach od ich usunięcia. Niepowodzenia
zanotowano, gdy stent był stosowany w okresie krótszym niż rok, oraz
u tych pacjentów, u których założono go w czasie infekcji.
Richter przedstawił leczenie jatrogennych uszkodzeń (fałszywa droga)
poprzez wprowadzenie wewnątrzcewkowego stentu zapobiegającego
procesowi bliznowacenia, który prowadzi do zwężeń. Foley zaprezento-
wał własne doświadczenia w leczeniu dyssynergii wypieraczowo-zwie-
raczowej u chorych z urazami kręgosłupa, zakładając stent cewkowy
(Memokath) alternatywnie ze sfinkterotomia. Pięcioletnia obserwacja
wskazuje na dobre wyniki tego leczenia. U chorych z neurogenną dys-
funkcją pęcherza zaproponowano czasowe założenie poliueretanowego
cewnika wewnątrzcewkowego w celu diagnostyki lub usunięcia prze-
szkody podpęcherzowej. W leczeniu BPH jako alternatywne leczenie
zabiegowe zaproponowano spiralę z nifinolu, która zostaje pokryta
przez nabłonek cewki, co przeciwdziała inkrustacji i infekcji, a ze wzglę-
du na dobrą kompatybilność może być stosowana długoterminowo.
W celu przedłużenia bioresorpcji stentu z kwasu poliglikolowego, moż-
na pokryć jego powierzchnię kaprolaktonem.
Samowchłanialne implanty znalazły zastosowanie w leczeniu
zatrzymania moczu po laseroterapii gruczolaka stercza. Z zaintereso-
waniem przyjęto doniesienie Richtera, w którym wykazano, że zasto-
sowanie stentów wewnątrzcewkowych nie wpływa na funkcje seksu-
alne, umożliwiając współżycie płciowe. Stosując stenty typu Prosta Coil
z nifinolu u chorych z rakiem stercza i retencją wymagającą cewniko-
wania, stwierdzono, że ze względu na budowę spirali nie ma mo-
żliwości wrastania guza w światło stentu, co wiąże się z ogólną po-
prawą jakości życia chorego. Autorzy austriaccy zrezygnowali w leczeniu
raka prostaty z TUR, stosując w przypadku zalegania moczu stenty
typu Memotherm.
Lock przedstawił możliwość leczenia zwężeń moczowodowo-jelito-
wych po ileocystoplastykach przy użyciu samorozprężających się sten-
tów metalowych typu Wallstent. Zwężenia te obserwuje się u 5-10%
chorych. Oceny dokonuje się na podstawie pielografii zstępującej, w celu
pomiaru długości zwężenia, a następnie zakłada się pod kontrolą RTG
protezę dłuższą o 1 cm od stwierdzonego zwężenia.
Na zakończenie należy wspomnieć o bogatej treści naukowej i znako-
mitej organizacji sympozjum, które stało się szerokim forum wymiany
doświadczeń, a jednocześnie przeglądem możliwości stosowania sten-
tów we współczesnej urologii.