KOD: 10.2 - Zastosowanie przetoki wyrostkowo-skórnej (operacja Mitrofanoff-Malone) w chirurgicznym leczeniu zaparć i nietrzymania stolca u pacjentów z pęcherzem neurogennym
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Paweł Kroll, Andrzej Jankowski, Przemysław Mańkowski

Katedra Chirurgii Dziecięcej, Klinika Chirurgii i Traumatologii Dziecięcej AM w Poznaniu

streszczenie

Wprowadzenie. Leczenie takie jest skuteczne w większości przypadków zaparć. Szczególną grupę pacjentów stanowią chorzy z neurogennymi zaparciami. Leczenie operacyjne rozważamy u pacjentów, u których nie uzyskano zadowalających wyników leczenia zachowawczego, zarówno w odniesieniu do konsystencji stolca, jak i jego utrzymania oraz kontrolowanego wydalania. Ideą operacji Mitrofanoff-Malone jest wykorzystanie wyrostka robaczkowego jako kanału przetoki służącej do wykonywania izoperystaltycznych wlewów oczyszczających jelito grube z mas kałowych.

Cel pracy. Ocena przydatności operacji Mitrofanoff-Malone u dzieci z neurogennymi zaparciami i nietrzymaniem stolca i gazów.

Materiał i metody. W latach 2002-2005 do operacji Malona zakwalifikowano dwadzieścia troje dzieci w wieku od 20 miesięcy do 19 lat. Wskazaniem do leczenia operacyjnego były uporczywe neurogenne zaparcia z nietrzymaniem stolca i gazów. U dwudziestu pacjentów dolegliwości spowodowane były wadami dysraficznymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, u jednego niedorozwojem kości krzyżowej. U dwojga dzieci zaparcia i nietrzymanie stolca utrzymywały się po operacji przeprowadzonej z powodu zarośnięcia odbytu, korygowanej metodą Pena. Leczenie operacyjne proponowano wobec braku skuteczności leczenia zachowawczego. Operacje Mitrofanoff-Malone wykonywano na dwa sposoby: techniką klasyczną oraz techniką wspomaganą laparoskopowo. Klasycznie operacje przeprowadzano u siedmiu pacjentów jako zabieg dodatkowy podczas augmentacji pęcherza moczowego, u jednego jako zabieg izolowany, u piętnaściorga dzieci zabieg wykonano techniką wspomaganą laparoskopowo.

Wyniki. U wszystkich dzieci operację Mitrofanoff-Malone wykonano z powodzeniem tak w technice klasycznej, jak i z użyciem techniki laparoskopowej. W grupie piętnastu zabiegów laparoskopowych u żadnego pacjenta nie było konieczności konwersji do zabiegu klasycznego. Metoda laparoskopowa umożliwiła dokładną lokalizację wyrostka robaczkowego, jego mobilizację, uwolnienie ze zrostów oraz ułatwiła jego wydobycie z jamy otrzewnowej. U wszystkich pacjentów uzyskano pomyślny wynik leczenia: regulacje wypróżnień, kontrolę oddawania stolca, ustąpienie popuszczania stolca. W przebiegu pooperacyjnym w siedmiu przypadkach (30%) doszło do miejscowego zakażenia rany w okolicy zespolenia wyrostkowo-skórnego. W sześciu przypadkach (26%) wystąpiło zwężenie w miejscu zespolenia wyrostkowo-skórnego. U czworga dzieci zwężenie leczono z powodzeniem poszerzaniem przetoki, u dwójki dzieci wykonano operacyjną rewizję i plastykę połączenia wyrostkowo-skórnego. U pięciu pacjentów (21%) obserwowane jest brudzenie ujścia przetoki niewielkimi ilościami treści jelitowej. U dwóch pacjentów przetoka uległa zamknięciu po zaprzestaniu cewnikowania.

Wnioski. 1. Laparoskopia jest przydatna w przeprowadzaniu operacji Malona. 2. Metoda izoperystaltycznych wlewów przez przetokę Mitrofanoff-Malone umożliwia skuteczne leczenie zaparć i nietrzymania stolca u dzieci.