english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Najczęstszym nowotworem złośliwym stercza jest gruczolakorak (adenocarcinoma), stanowiący około 75% wszystkich złośliwych guzów stercza. Znacznie rzadziej stwierdza się utkanie z nabłonka przejściowego (ca urotheliale) oraz raka galaretowatego (ca gelatinosum) i płaskonabłonkowego (ca squamosum). Przerzuty do kości mają najczęściej charakter kostnotwórczy, osteoplastyczny, jednak rzadko mogą występować również ogniska osteolityczne.

Opis przypadku

Chory lat 61 przyjęty do Instytutu Onkologii w Krakowie, z bolesnością uciskową trzonu lewej kości udowej, w stanie ogólnym dobrym. Narządy klatki piersiowej i jamy brzusznej fizykalnie bez zmian. W badaniu per rectum gruczoł krokowy powiększony, średnicy 4,5 cm, zwłaszcza w zakresie lewego płata, w którym wyczuwa się guzek średnicy około 1 cm. W badaniu USG stwierdzono powiększony gruczoł krokowy, o wymiarach 35 x 35 x 45 mm, o niejednorodnym echogramie z widocznymi drobnymi zwapnieniami, o zatartych obrysach torebki.

W badaniu rtg kręgosłupa piersiowego (ryc. 1) uwidoczniono obniżenie wysokości trzonu Th6 z jego sklerotyzacją, a w badaniu lewej kości udowej (ryc. 2), w górnej części trzonu uwidoczniono duży ubytek osteolityczny, zwłaszcza w warstwie gąbczastej, powodujący odczyn okostnowy na przyśrodkowej i tylnej powierzchni trzonu (strzałki). W jamie szpikowej tej części trzonu uwidoczniono wysyconą strukturę kostną o wymiarach 3,5 x 1 cm (cienka strzałka), o obrazie rtg martwaka. Drobne osteolityczne ubytki widoczne w warstwie korowej kości sięgają do połowy trzonu. Wnioski: obraz radiologiczny zmiany w kości udowej jak w przebiegu przewlekłego odszpikowego zapalenia.

W badaniu KT tej części trzonu lewej kości udowej (ryc. 3) uwidoczniono rozległy ubytek osteolityczny z odczynem okostnowym (strzałka pozioma) i nieregularnymi, cieniującymi intensywnie, zmianami ogniskowymi w jamie szpikowej (gwiazdka). Zniszczenie warstwy korowej, szerokości 1 cm, na boczno-dolnej powierzchni kości o charakterze przetoki (strzałka dolna).

W wykonanym badaniu scyntygraficznym w bliższym odcinku lewej kości udowej stwierdzono rozległy obszar, sięgający do połowy trzonu, wybitnie gromadzący radioizotop.

W badaniu histopatologicznym (nr 139 90 I.O.) materiału pobranego w biopsji stercza stwierdzono ogniska nabłonka sterczowego, z cechami polimorfizmu — adenocarcinoma, — a z ogniska w kości udowej — obraz morfologiczny jak w pierwotnym ognisku nowotworu w obrębie stercza. Zastosowano Paliatywne napromienianie lewej kości udowej, hormono

1 chemioterapię.

1. 1. Dominok G.W., Knoch H.G.: Osteoklastyczne i osteoblastyczne przerzuty do kości, w książce: Nowotwory i guzopodobne choroby kości. PZWL, Warszawa, 1985, 301-306. —
2. 2. Hosking D.J., Chamberlain M.J., Shortland-Webb W.R.: Osteomalacia and carcinoma of the prostate with major re-deistribution of Skeletal calcium. Br. J. Radiol., 1975, 48, 451 - 456. —
3. 3. Jacobs S.C.: The spread of prostatic cancer to bone. Urology, 1983, 21, 4, 337-344.

Dr med. Andrzej Gregprczyk 31-501 Kraków, Kopernika 19 Katedra i Zakład Radiologii