english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Uzyskanie zdolności trzymania moczu i świadomego jego oddawania jest celem niełatwym do osiągnięcia w leczeniu wynicowania pęcherza moczowego i wierzchnia- ctwa zupełnego. Wynika to z charakterystycznych dia tych wad zmian anatomicznych.

Pęcherz moczowy jest mały, ma niedorozwiniętą i stopniowo ulegającą włóknieniu błonę mięśniową. Błona śluzowa ma tendencję do tworzenia polipów i gruczolaków.

Współistniejący rozstęp kości łonowych warunkuje nieprawidłowy stosunek zwiera- czy szkieletowych do szyi pęcherza i cewki. Szyja pęcherza jest szeroka, ujścia moczowodowe są przemieszczone ku bokom i dogłowowo, cewka moczowa jest skrócona. Niemal z reguły występują odpływy pęcherzowo-moczowodowe, nierzadko kamica moczowa, stwarzające zagrożenie dla górnych dróg moczowych i nerek.

U dzieci z nietrzymaniem moczu towarzyszącym wierzchniactwu, jako wadzie izolowanej lub powstałej po rekonstrukcji wynicowanego pęcherza, najczęściej polecaną metodą korekcji tego kalectwa jest operacja Younga-Deesa. Założeniem operacji jest wydłużenie cewki w kierunku dogłowowym oraz wzmocnienie masy mięśniowej w rejonie nowo wytworzonej szyi pęcherza, poprzez podwojenie błony mięśniowej pęcherza i plastykę zwieraczy szkieletowych.

W Klinice Chirurgii I. M. i Dz. w latach 1978-1992 metodę Younga-Deesa zastosowano u 18 dzieci po pierwotnej rekonstrukcji wynicowanego pęcherza moczo- wego. Piętnaścioro operowano w wieku 4-7 lat, troje w wieku 8 — 13 lat. U 16 wykonano jednocześnie plastykę wierzchniactwa, u 13 z nich przeszczepiono moczo-

wody do pęcherza metodą Cohena. Warunki operacyjne u większości dzieci były trudne z uwagi na rozległe zmiany bliznowate. Pęcherz był przeważnie niewielki z cienką, częściowo zwłókniała błoną mięśniową i słabo wykształconym trójkątem. Błona śluzowa u 6 dzieci była pogrubiała ze zmianami gruczolakowatym! lub polipowatymi, wymagającymi wycięcia. U 1 dzie- cka usunięto kamień z pęcherza. Gojenie było niekiedy przedłużone, u 3 powikłane powstaniem przetoki moczowej.

Operację Younga-Dessa wykonano również u 12 dzieci z nietrzymaniem moczu na tle wierzchniactwa: u 7 w wieku od 4 do 7 lat i u 5 między 9 i 15 rokiem życia.

Operację szyi pęcherza połączono z plastyką wierzchniactwa u 7 dzieci, z przeciwod- pływowym przeszczepieniem moczowodów u 3 oraz z operacją przetok cewki u 2.

U chorych z tej grupy pęcherz był również wiotki, cienkościenny o szerokiej szyi.

Nie stwierdzano natomiast zmian przerostowych błony śluzowej pęcherza. Odpływy pęcherzowo-moczowodowe występowały rzadziej.

U większości dzieci w toku obserwacji pooperacyjnej stwierdzono stopniowe powiększanie porcji oddawanego moczu od kilkunastu ml do 50-100-150 ml oraz wydłużanie okresów suchości. Górne drogi moczowe pozostają bez zmian. U większo- ści operowanych ustąpiły odpływy wsteczne.

Miarą sukcesu jest sprawność czynnościowa pęcherza oraz świadoma kontrola nad oddawaniem moczu. Uzyskało ją tylko 5 dzieci operowanych po rekonstrukcji wynicowanego pęcherza i 6 z wierzchniactwem. Możliwość trzymania moczu przez 1,5—2 godz. ma 3 dzieci operowanych wcześniej z powodu wynicowania pęcherza i 2 z wierzchniactwem. U 9 dzieci z obu grup okresy suchości są krótkie (0,5-1 godz.), co stwarza konieczność noszenia zbiorników na mocz lub pieluch. 5 dzieci nie zgłosiło się do kontroli.

Dobre i zadowalające wyniki operacji Younga-Deesa uzyskano ogółem u 16 spośród 25 dzieci, które zgłosiły się do kontroli (64%). Mimo tego jesteśmy przekonani o celowości zachowania pęcherza moczowego, cierpliwego stosowania świadomych ćwiczeń mikcyjnych, które stymulują rozwój struktur anatomicznych pęcherza i przepony miedniczej, przywracają ich kurczliwość i elastyczność. Nie- odzowna jest współpraca dziecka i rodziców w trudnym zadaniu utrzymania suchości.

Brak poprawy po okresie pokwitania może determinować potrzebę szukania innych rozwiązań chirurgicznych, jednak w podjęciu tej decyzji winien uczestniczyć pacjent.

1. Piśmiennictwo u Autora

dr med. Alina Bielowicz-Hilgier
Klinika Chirurgii Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka
01-211 Warszawa, ul. Kasprzaka 17a