english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Uraz operacyjny wywołuje zmiany w układzie odpornościowym cho­rego (5, 6, 7, 8). W wyniku licznych badań wykazano, że chorzy opero­wani mogą znajdować się w stanie paradoksalnej immunosupresji względ­nie mogą wykazywać jedynie pogorszenie reaktywności immunologicznej. Wyjaśnienie przyczyn tych zmian wydają się mieć istotne znaczenie w praktyce klinicznej ze względu na prawdopodobny związek z procesami gojenia się ran i wrażliwością organizmu chorego na zakażenia. Wśród czynników wpływających na układ odpornościowy wymienia się stres przedoperaeyjny, środki znieczulające, uraz mechaniczny oraz stosowane przed i po operacji leki (8, 10, 13). Wielkość zmian zależy od przedope­racyjnego stanu układu odpornościowego chorego, rodzaju stosowanego znieczulenia, rozległości, czasu trwania zabiegu operacyjnego, śródopera­cyjnej utraty krwi (8, 9, 10, 13, 14, 18). Jak to uprzednio wykazano chorzy z gruczolakiem stercza w okresie przedoperacyjnym charakteryzują się znacznie obniżonymi wartościami badanych parametrów immunologicznych (16, 17). Zwykle u chorych z gruczolakiem stercza, będących w podeszłym wieku, stwierdza się prze­wlekłą niewydolność nerek w różnym stopniu zaawansowania, współist­niejące schorzenia w zakresie układów krążenia i oddychania, oraz zaka­żenia dróg moczowych. Wymienione czynniki wpływają na obniżenie sił odpornościowych ustroju (1, 2, 3, 4). Aby określić wpływ operacji u chorych o zwiększonym ryzyku ope­racyjnym, oraz ocenić czas trwania jej skutków, podjęto próbę oceny wybranych parametrów immunologicznych u chorych z gruczolakiem stercza w dziewiątej dobie po operacji. MATERIAŁ I METODYKA Obserwacją objęto 49 chorych z gruczolakiem stercza operowanych sposobem Millina *. Średnia wieku chorych wynosiła 70,2. U chorych oznaczano przed operacją i w dziewiątej dobie po ope­racji liczbę limfocytów i granulocytów obojętnochłonnych krwi obwodo-wej z rozmazów barwionych metodą May-Grunwalda-Giemsy. Określono subpopulację limfocytów aktywnych w teście rozetowym TEa, oraz ogól­ną liczbę limfocytów T w teście całkowitym TEt wg metody Wybrana (20) i Turowskiego (16). Przy ocenie wyników testów rozetowych posłu­żono się względnymi współczynnikami aktywności rozetowej WARL (16). Określano aktywność granulocytów w testach redukcji błękitu nitro-tetrazoliowego: spontanicznym (NBT-sp) i stymulowanym lipopolisacha­rydem E. coli (NBTnst) wg Parka i Gooda (11). Przy ocenie testów re­dukcji posłużono się względnymi współczynnikami aktywności metabo­licznej granulocytów WAMG-sp dla testu spontanicznego, oraz WAMG-st dla testu stymulowanego, oraz oznaczano indeks fagocytozy ? IF (17). Grupę kontrolną stanowiły osoby zdrowe w przedziale wieku odpo­wiadającym grupie klinicznej. Wyniki testów podano w wartościach bezwzględnych komórek, w od­setkach, w formie średnich arytmetycznych z odchyleniami standardowy­mi i poddano analizie statystycznej stosując test ,,t" Studenta. WYNIKI W dziewiątej dobie po adenomektomii sposobem Millina tak leuko­cytoza, jak i liczba granulocytów obojętnochłonnych były wyższe od war­tości uzyskanych przed operacją (tab. I). W stosunku do ludzi zdrowych liczba krwinek białych uległa zwiększeniu (p<0,01) wraz ze znamiennym zwiększeniem odsetka granulocytów (p<0,001), natomiast odsetek lim­focytów znamiennie zmniejszał się (p<0,001). W tabeli II zestawiono wyniki poziomu limfocytów T w testach ro­zetowych TEa oraz TEt przed i po operacji wyrażone w odsetkach i war­tościach bezwzględnych. Stwierdzono znamiennie mniejszą aktywność ro­zetową limfocytów w grupie chorych po operacji zarówno w teście ak­tywnym jak i całkowitym (p<0,05) dla wartości odsetkowych. Względne wartości współczynników aktywności rozetowej (wzgl. WARL) ulegały znacznemu obniżeniu w grupie chorych przed leczeniem operacyjnym do 0,625, a w grupie po operacji do 0,444, względny WARL dla testu TEt wynosił odpowiednio 0,706 i 0,604. Obniżenie względnych wartości WARL po adenomektomii w stosunku do wyników uzyskanych w grupie chorych przed operacją było znamienne statystycznie (p

piśmiennictwo

1. Birkeland S.A.: Uremia as a state of immune deficiency. Scand. J. Immunol., 1976, 5, 107.
2. Cohen G., Augner W., Reuter A., Brittinger G.: Peripheral blood T and B lymphocytes in men in different age groups. Z. Immunitats-forsch., 1975, 149, 463.
3. Daniels J.C., Skai H., Remmiers A.R., Sarles H.E., Fish J.C., Cobb E.K., Levin W.C., Ritzman S.E.: In vitro reactivity of human lymphocytes in chronic uremia: analysis and interpretation. Clin. exp. Immunol., 1971; 8, 213.
4. Davidson W. M., Tanako K. R., Polymorphonuclear leukocyte (PMN) function and metabolism in uremia. Clin. Res., 1976, 23, 442.
5. El-Mooblen H., Fletcher J.: Effects o surgery on neutrophil granulocyte function. Infect. Immunity, 1981, 32, 38.
6. Grzelak I., Olszewski W. I., Engeset A.: Suppressor cell activity in peripheral blood in cancer patients after surgery. Exp. Cell. Immunl., 1983, 51, 149.
7. Kohlet W., Binder Ch., Engback Ch., Cortisol binding capacity in plasma during anaesthesia and surgery. Acta Endocr., 1979, 75, 119.
8. Lundy J., Ford C.M.: Surgery, trauma and immune Suppression. Ann. Surg., 1984, 4, 434.
9. McLaughlin G. A., Wu A. V.; Saporoschetz 1.: Correlation between anergy and a circulating immunosuppressive factor following major surgical trauma. Ann. Surg., 1979, 190, 297.
10. Miller S., Miller C. L., Trunkey D. D.: The immune conseąuences of trauma. Surg. Clin. N. Amer., 1S82, 62, 167.
11. Park B.H., Good R.A.: NBT test stimulated. Lancet, 1970, 2, 616.
12. Philip M. A., Standen G., Fletcher J.: The effect of surgical trauma on human granulopoesis. Br. J. Haemat., 1980, 44, 263.
13. Solomon G. F.: Immunity, emotions and stress effects on the immunity system. Ann. clin. Res., 1974, 6, 313.
14. Solo M.: Effect anaesthesia and surgery on the number and mitogen induced transformation of T and B-lymphocytes. Surg. Clin. Res., 11978, 10, 1.
15. Thomson S. P., Mc Mahon L. J., Nuget Ch. A.: Endogenous cortisol a regulator of the number of lymphocytes in peripheral blood. Clin. Immunobiol. Immunopathol., 1980, 17, 506.
16. Turowski G., Dobrowolski Z., Kwinta A.: Ocena aktywności receptorowej limfocytów T w testach rozetowych u chorych na raka i gruczolak stercza. Urol. Pol., 1984, 37, 287.
17. Turowski G., Kwnita A., Dobrowolski Z.: Ocena aktywności metabolicznej granulocytów obojętnochłonnych w testach redukcji NBT u chorych na raka i gruczolak stercza. Urol. Pol., 1984, 37, 295.
18. Wandali J.H., Binder V.: Function of neutrophil granulocytes during and immediately after surgical trauma. Br. J. Surg., 1978, 65, 354.
19. Winchurch R. A., Munster A. M.: Posttraumatic activation of suppressor cells. J. reticuloendoth. Soc, 1980, 27, 83.
20. Wybran J., Fundenberg H.H.: Thymus derived rozetteforming cells. New. Engl. J. Med., 1973, 288, 1072.