Tumorektomia retroperitoneoskopowa – standard w organooszczędnym radykalnym leczeniu chorych na raka nerki? Doświadczenia jednego ośrodka
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Piotr Petrasz, Marcin Słojewski, Andrzej Sikorski

Klinika Urologii PAM w Szczecinie

streszczenie

Wprowadzenie.

Tumorektomia (inaczej chirurgia nerkooszczędna, NSS – nephron sparing surgery) to skuteczna metoda o radykalnej terapii w przypadku nisko zaawansowanych guzów nerki. Rzadko stosuje się tego celu techniki laparoskopowe (z powodu trudnej techniki operacyjnej). Wg wytycznych EAU laparoskopowa, częściowa resekcja nerki (LNSS – laparoscopic nephron sparing surgery) jest metodą alternatywną względem operacji otwartej tylko w wybranych przypadkach i tylko w ośrodkach o dużym doświadczeniu laparoskopowym. W naszym ośrodku stale zwiększa się liczba wykonywanych organooszczędnych, małoinwazyjnych resekcji guza nerki. Od ponad 11 miesięcy nie wykonano żadnej operacji otwartej w przypadku nowotworu nerki w stopniu T1a.

Cel pracy.

Przedstawiamy analizę własnego materiału tumorektomii laparoskopowych u pacjentów z guzami w stopniu T1a.

Materiały i metody.

Od czerwca 2004 do stycznia 2008 roku wykonaliśmy 43 zabiegi LNSS, w latach 2004, 2005, 2006 i 2007 odpowiednio 2, 6, 12 i 23 operacji. Operowano pacjentów w wieku od 31 do 76 lat (śr. 56,1 roku) z guzem nerki, ocenionym na podstawie badań obrazowych jako T1a. We wszystkich przypadkach zastosowano dostęp pozaotrzewnowy, stosując na ogół 3 trokary (28 operacji), rzadziej 4 porty (15 przypadków). Przyczyną wprowadzenia dodatkowego trokaru była przeważnie potrzeba czasowego zaklemowania szypuły nerkowej celem bezkrwawego usunięcia guza i kontroli hemostazy. Krwawienie z loży zaopatrywano stosując koagulację mono- i bipolarną oraz (rzadziej) argonową. W jednym przypadku konieczne było dodatkowe zastosowanie szwu hemostatycznego.

Wyniki.

Wszystkie operacje przebiegły bez poważnych powikłań śródoperacyjnych. Wykonano cztery konwersje do operacji otwartej (9,3%). W trzech przypadkach (6,97%) przyczyną było masywne krwawienie z loży po guzie, w jednym (2,33%) awaria sprzętu laparoskopowego. Średni czas operacji: 89 min (45-180), a średnia utrata krwi 221 ml (0- 1800). Wielkość usuniętych guzów: 10-50 mm (śr. 30,1). Badanie histopatologiczne wykazało obecność raka jasnokomórkowego w 27 (63%), papilarnego w 9 (21%) i chromofobowego w 2 przypadkach (5%). U pozostałych 5 pacjentów (11%) zdiagnozowano zmiany łagodne. We wszystkich przypadkach granice cięcia chirurgicznego były wolne od utkania nowotworowego. W okresie pooperacyjnym wystąpiło jedno powikłanie związane z przetrwałą przetoką moczową. Średni czas hospitalizacji po operacji: 4,5 dnia (2-12 dni). Od 2004 r. zmniejsza się liczba przeprowadzonych w naszym ośrodku operacji otwartych na korzyść laparoskopowych. W kolejnych latach 2004, 2005, 2006 i 2007 stosunek wykonanych NSS/LNSS wynosił odpowiednio: 20/2, 17/6, 3/12 i 1/23.

Wnioski.

1. Laparoskopowa resekcja guza nerki jest bezpieczną metodą, umożliwiającą osiągnięcie bardzo dobrych wyników onkologicznych przy niskiej utracie krwi, krótkim czasie hospitalizacji i minimalnym urazie operacyjnym w przypadkach nisko zaawansowanego raka nerki. 2. Tumorektomia retroperitoneoskopowa jest zabiegiem trudnym technicznie, jednak w ośrodkach o odpowiednim doświadczeniu w chirurgii laparoskopowej górnych dróg moczowych może być uważana za metodę z wyboru u pacjentów z guzem nerki w stadium T1a