Kłykciny kończyste, inaczej zwane brodawkami wenerycznymi są chorobą wirusową przenoszoną głównie drogą płciową. Mikrourazy pow-stające w czasie stosunku ułatwiają szerzenie się tej choroby (2, 3, 4, 8, 10). Okres wylęgania wynosi od 3 tygodni do 8 miesięcy (10), inni podają, że może wynosić rok lub dłużej (2). Zmiany w postaci brodawek rozwijają się zwykle na granicy skóry i błon śluzowych i najczęś-ńej występują na żołędzi prącia, na napletku i w okolicy odbytu. Skóra moszny i trzonu prącia jest rzadko zajęta (10). Kłykciny kończyste są uważane za zmiany łagodne. Ich kliniczną odmianą są kłykciny olbrzymie (guz Buschke-Loewensteina), które są uważane za stadium przedrakowe, a od kłykcin kończystych różnią się wielkością, brakiem zrębu łącznotkankowego i naciekaniem podłoża (3, 5). Niezwykle rzadko kłykciny kończyste ulegają zezłośliwieniu i przemianie w raka kolczystoko-mórkowego (2, 3, 4, 11). Są jednak autorzy, którzy sądzą, że nie ma dowodu na przemianę kłykcin kończystych w raka, natomiast mogą one towarzyszyć rakowi skóry (10). Kliniczne odróżnienie kłykcin od raka może być bardzo trudne. Czasem są rozpoznawane zamiast raka.
Opisano przypadki, w których badanie mikroskopowe wykazało kłykciny kończyste, a w okolicznych węzłach znaleziono utkanie raka kol-czystokomórowego (3, 5, 11). Zastosowanie podofiliny przed biopsją może spowodować, że histologiczne odróżnienie kłykcin od raka stanie się niemożliwe, ponieważ powoduje ona zmiany cytologiczne, a mianowicie zatrzymuje mitozę w metafazie (3, 5).
Opis przypadku: Chory W. J., lat 30, przyjęty został w listopadzie 1978 r. do Kliniki z rozpoznaniem: elephantiasis penis et scroti, ca susp. Choroba zaczęła się przed 5 laty występowaniem w okolicy wędzidełka i na napletku kilku brodawek. Chory nie zgłosił się do lekarza, a zmiany zaczęły się powiększać i rozszerzać. Przybrały charakter licznych zlewających się kalafiorowatych guzów, które zajęły cały napletek, skórę prącia i moszny oraz krocze. Guzy łatwo krwawiły, a z powierzchni ich sączyła się cuchnąca ropna wydzielina. Dwa miesiące przed przyjęciem do Kliniki pobrano wycinek. Badanie histopatologiczne wycinka: nr 122874, hyperkeratosis penis et skroti. Na choroby weneryczne nie chorował, a wystąpienia pierwszych zmian nie łączył ze stosunkami płciowymi.
Badanie przedmiotowe: chory w pozycji leżącej. Od 1,5 roku nie chodzi, ponieważ miał bóle prącia, moszny i w kroczu. Na kończynach dolnych zaniki mięśniowe. Stan miejscowy: cała skóra prącia i prawie cała moszna zajęta przez liczne kalafiorowate guzy, miękkie, o podstawie szerokiej, nie nacieczonej, pokryte szarobrunatną cuchnącą wydzieliną, łatwo krwawiące przy dotyku. Pojedyncze guzy znajdowały się też na przyśrodkowej powierzchni ud (ryc. 1).
Badania laboratoryjne: morfologia krwi: HB 66%, Er. 3570000, L. 9600, Ix. 0,94, OB 17/32. Badania serologiczne na kiłę: ujemne. Z treści ropnej wyhodowano: Staphylococcus aureus — wrażliwy na gentamycynę. Zabieg operacyjny: w znieczuleniu ogólnym oskalpowano prącie i w jednym bloku wycięto jego skórę razem ze skórą moszny z wyjątkiem części niezmienionej, która była uszypułowana po stronie lewej. Jądra przemieszczono w okolicę pachwinową, a uszypułowanym kawałkiem skóry moszny pokryto ubytek. W części środkowej płat został nacięty i przez ten otwór wyprowadzono żołądź. Pojedyncze zmiany na przyśrodkowej powierzchni ud i w okolicy odbytu skoagulowano. Po trzech tygodniach rana operacyjna zagoiła się przez ziarninowanie (ryc. 2). Badanie histopatologiczni: nr 650096 condylomata acaiminata. Badaniem kontrolnym po 10 miesiącach nie stwierdzono wznowy.
Omówienie
Różni autorzy podają różne sposoby leczenia kłykcin kończystych. Małe, pojedyncze zmiany są zwykle leczone zachowawczo przy użyciu rozmaitych środków działających miejscowo lub ogólnie (6). Najczęściej stosowanym środkiem działającym miejscowo była podfilina, która nie powinna być stosowana przed pobraniem wycinka. Jednakże po jej stosowaniu występowały wznowy. Oprócz tego stosowano miejscowo o podobnej skuteczności środki żrące: fenol, kwas trójchlorooctowy, dwu-nitrochlorobenzen oraz cytostatyki: 5 fluorouracyl, thiotepa, bleomyey-nę. W 1974 r. Albin i Curtis sporządzili autogenną szczepionkę, która była w wstrzykiwaniach podskórnych skuteczna w 93%. Leczenie chirurgiczne jest najbardziej skuteczne. Najczęściej stosuje się zamrażanie lub elektrokoagulację (2, 3, 5, 7, 8, 10).
Umożliwia ona też lepszą kontrolę histologiczną niż miejscowa chemioterapia (1, 3, 5, 10). Natomiast resekcja całej grubości skóry jest w tych przypadkach rzadko potrzebna. Wskazaniem do niej jest stwierdzony podczas operacji głęboki naciek zapalny, nasuwający podejrzenie nowotworowego pomimo negatywnego badania drodnowido-wego wycinka pobranego z narośli oraz rozległe kłykciny o dużych rozmiarach między którymi nie pozostaje wolna powierzchnia skóry. Rozległość kłykcin i konieczność resekcji skóry oraz dobry wynik uzyskany tym sposobem skłoniły nas do opublikowania tego przypadku.
Wnioski
1. Najbardziej znaczna rozległość kłykcin nie dowodzi zrakowacenia.
2. W rzadkich przypadkach rozległych kłykcin może zajść konieczność resekcji całej grubości skóry, a nie tylko powierzchownego usuwania narośli. Do takiego postępowania może skłonić naciek drążący w głąb skóry oraz brak wolnej powierzchni skóry między kłykciami.