KAMICA MOCZOWODOWA POWIKŁANA PĘKNIĘCIEM DOLNEGO KIELICHA NERKI
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1987/40/3.

autorzy

Lech Lipiec, Ireneusz Fatek, Jan Łukomski: Z Oddziału Chirurgicznego i Pracowni Radiologicznej Szpitala Rejonowego w Końskich
Ordynator Oddziału Chirurgicznego: lek. med. B. Pajączkowski
Kierownik Pracowni Radiologicznej; lek. med. I. Fatek
Dyrektor Szpitala: lek. med. M. Werens

streszczenie

Przedstawiono chorego na kamicę moczowodową, powikłaną samoistnym pęknięciem dolnego kielicha nerki. Potwierdzono to bada-daniem radiograficznym przed operacją. Usunięto kamień, wytworzono czasową nefrostomię i zdrenowano zaciek moczowy. Chory po 14 dniach od operacji opuścił szpital jako wyleczony.

Samoistnym pęknięciem nerki określamy przerwanie ciągłości jej miąższu, kielichów lub miedniczki bez uchwytnego urazu (4, 8). Bardzo rzadkim powikłaniem kamicy może być pęknięcie kielicha lub miedniczki nerkowej po przebytych zabiegach operacyjnych (1, 2, 3, 6, 7, 9, 10).

OPIS PRZYPADKU

Chory F. J., lat 38 (nr hist. chor. 6472/86), przyjęty do oddziału chirurgicznego z powodu nawracających od tygodnia ataków bólowych lewej nerki. W dzieciństwie leczony zachowawczo z powodu urazu lewej nerki z następowym krwiomoczem. Badaniem przedmiotowym stwierdzono dodatni objaw Goldflarna i bolesność przy obmacywaniu dolnego bieguna nerki po stronie lewej. Badania laboratoryjne: OB 20/40, leukocytoza 12000, mocznik i kreatynina w granicach normy. Mocz: odczyn zasadowy, białko 0,240 g/l, liczne krwinki białe, krwinki czerwone pokrywają całe pole widzenia. W posiewie moczu wyhodowano gronkowca koagulazoujemnego.

Na zdjęciu rtg jamy brzusznej nie stwierdzono obecności cieni kontrastujących złogów moczowych. Na urogramach uwidoczniło się poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego i moczowodu lewej nerki do wysokości wyrostka poprzecznego kręgu L5. Od dolnego bieguna tej nerki widoczny zaciek moczowy łączący się bezpośrednio z dolnym kielichem i sięgający w dół do połowy wysokości talerza lewej kości biodrowej (ryc. 1).

Podejrzewając przeszkodę w moczowodzie wykonano cystoskopię. Podczas sondowania moczowodu stwierdzono na wysokości 15 cm opór, po pokonaniu którego z sondy wypłynął mętny mocz.

Chorego operowano w znieczuleniu ogólnym z dostępu przyprostnego lewego, umożliwiającego usunięcie kamienia i drenowania zacieku. Moczowód uwolniono z nacieku i usunięto kamień wielkości 5X5 mm. Otwarto torebkę tłuszczową, odsłonięto dolny biegun nerki. Przez otwór w torebce i nerce widoczny dolny kielich, przez który wprowadzono cewnik Pezzera pozostawiając go jako czasową nefrostomię. Przestrzeń pozaotrzewnową sączkowano drenami plastykowymi.

Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Cewnik nefrostomijny usunięto w 7 dobie, a ostatni dren w 12 dobie. Rana zagoiła się przez rychłozrost. Chorego wypisano ze szpitala w 14 dniu po operacji w stanie ogólnym bardzo dobrym.

OMÓWIENIE

Pęknięcie nerki u naszego chorego nastąpiło wskutek gwałtownego wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w układzie kielichowo-miedniczko-wym, co zostało spowodowane obecnością blokującego kamienia w moczowodzie. Zdrowa nerka wytrzymuje zwykłe nawet znaczny wzrost ciśnienia moczu i prędzej ustaje jej czynność wydzielnicza, niż dochodzi do pęknięcia dróg moczowych. Do pęknięcia miedniczki, kielichów i moczowodu może dojść także we wczesnym nawrocie kamicy moczowej po pielotomii, nefrotomii, ureterotomii a także po przebytych urazach, tak jak to miało miejsce u naszego chorego (4, 10). Samoistne pęknięcie nerki występuje najczęściej w narządzie chorobowo zmienionym (3, 4, 5, 6).

WNIOSKI

1.Wykonanie urografii w napadzie bólowym nerki, spowodowanym kamicą moczową u chorych po przebytych w przeszłości urazach narzą dów moczowych, może pozwolić na wczesne rozpoznanie zacieku mo czowego po pęknięciu chorobowo zmienionej nerki.

2.Wczesne rozpoznanie zacieku moczowego po pęknięciu nerki i nie zwłoczne wykonanie operacji daje szansę uratowania narządu.

piśmiennictwo